Namazi

AVDESI

Avdesi
Marrja e avdestit është nga farzet (kushtet) e namazit. Avdesti duhet të merret edhe për të mbajtur Kur’anin, për të bërë tavaf Qabenë, për të bërë sexhde-i tilave, për të falur namazin e xhenazes. Është shumë sevap gjithmonë të jesh me avdest, të hysh në shtrat me avdest, të hash dhe të pish me avdest.
Atyre që vdesin me avdest, u jepet sevapi i shehidit. Pejgamberi (salall-llahu alejhi ve selem), ka thënë:
“Ai që vdes me avdest, nuk e vuan dënimin e vdekjes. Sepse abdesti është shenjë e atij që ka iman. Është çelës i namazit e pastrues i trupit nga gjynahet”.
“Sapo të marrë avdest myslimani, i hiqen gjynahet nga veshët, nga sytë, nga dora dhe këmbët. Sapo të ulet, rri sikur ai që është i shpëtuar”.
“Më e mira (më e dobishmja) nga veprat është namazi. Vetëm besimtarët janë ata që insistojnë për avdestin. Besimtari tërë ditën duhet të jetë me avdest. Edhe natën duhet të bjerë (në gjumë) me avdest. Kur vepron kështu, është nën mbrojtje të All-llahut xheleshanuhu. Edhe uji dhe gjella që pi e ha, sa kohë që është me avdest, në bark të tij e përmendin. Gjatë tërë kohës që qëndrojnë në barkun e tij, luten t’i falen gjynahet”.

Farzet e abdestit
Abdesti ka katër farze:
1. Të lash fytyrën,
2. Të lash duart e krahët deri mbi bërryl,
3. T’i japësh mes-h një të katërtës së kokës, domethënë ta përshkosh me dorë të lagur,
4. T’i lash këmbët deri përtej nyjeve, një herë.
Në medhhebin Shafi edhe nijeti dhe rregulli i marrjes së abdestit janë farz dhe duke e larë fytyrën duhet bërë nijet. Shiinjtë nuk i lajnë këmbët, mbi këmbën e zbathur bëjnë mes-h (e përshkojnë me dorë të lagur).
Si merret abdesti?
1. Duke filluar të marrim abdest, këndojmë këtë dua: “Bismil-lahi-l adhim. Velhamdu lil-lahi ala dini-l-Islam. Ve ala tevfiki-l-iman. Elhamdu lil-lahil-ledhi xhealel mae tahûren ve xhelael islame nuren”).[1]
2. Duke shpërlarë gojën tri herë me dorën e djathtë, lexojmë këtë dua: “All-llahummes-kinî min havdi nebijjike ke’sen la ezmeu ba’dehu ebeden”).[2]
3. Me dorë të majtë tri herë shpërlajmë hundën dhe këndojmë: “All-llahumme erihnî rajihetel xhenneti verzuknî min ni’amiha. Ve lâ turihni rajihaten-nar”).[3]
4. E lajmë fytyrën prej ku kanë dalë flokët e deri nën mjekër, e prej veshit në vesh, tri herë dhe këndojmë këtë dua: “All-llahumme bejjid vexhhî bi nurike jevme tebjaddu vuxhuhu evlijaike ve la tusevvid vexhhî bi dhunûbî jevme tesveddu vuxhuhu a’adaike”).[4]
5. Duke e larë, tri herë, dorën e djathtë deri pas bërrylit, me dorën e majtë, këndojmë duanë: “All-llahumme a’tini kitâbî bijemînî ve hasibnî hisâben jesîren”).[5]
6. Duke e larë, tri herë, dorën e majtë deri pas bërrylit me dorën e djathtë, këndojmë duanë: “All-llahumme la tuti’ni kitabî bi shimalî ve lâ min veraî dhahrî ve lâ tahâsibnîhisâben shediden”).[6]
7. Me dorë të lagur i japim mes-h pjesës së përparme të kokës dhe këndojmë duanë: “All-llahumme harrim sha’rî ve besherî alen-Nâr. Ve edhil-lini tahte dhil-li arshike jevme la dhil-le il-la dhil-le arshike”.)[7]
8. Pastaj, me duar të lagura, më drejtë me gishtat treguas i lagim vrimat e veshëve, me gishtat e mëdhenj i japim mes-h pjesës së prapme të veshëve dhe me tre gishtat e tjerë, me anën e jashtme të tyre, fërkojmë qafën dhe lexojmë duanë: “All-llahumme xh’alnî minel-ledhîne jestemiûnel kavle fe jettebiûne ahsenehu”[8]
9. Pasi t’i jepet mes-h qafës, me dorën e majtë lajmë këmbën e djathtë deri përtej nyjeve dhe lexojmë duanë: “All-llahumme thebbit kademejje ales-sirâti jevme tedhil-lu fîhi-l-ekdamu”.[9]
10. Me dorën e djathtë lajmë këmbën e majtë deri përtej nyjeve dhe lexojmë duanë: “All-llahumme la tatrud kademejje ales-sirâti jevme tatrudu kal-le akdami a’daike”[10]
All-llahumme xh’alnî sa’jen meshkuren ve dhenben magfuren ve amelen makbulen ve tixhareten len tebû.
Pejgamberi ynë, (salall-llahu alejhi ve selem), ka thënë: “Kushdo që, pasi të marrë abdest, shikon nga qielli dhe këndon këtë dua: Subhanekell-llahumme ve bihamdike. Eshhedu en lâ ilâhe il-lâ ente vahdeke lâ sherîke leke estagfiruke ve etûbu ilejke eshhedu en la ilâhe il-lall-llah ve eshhedu enne Muhammeden ebduke ve Resuluke”, All-llahu ia fal gjynahet atij dhe e vërteton se ia ka pranuar lutjen dhe e mbron nën Arshi a’la”, - Në ditën e Kiametit vjen personi që e ka kënduar këtë dua dhe e merr shpërblimin (sevapin) e saj”.

Sunnetet e abdestit
Sunnetet e abdestit janë tetëmbëdhjetë:
1. Të këndosh Besmelen kur fillon abdestin.
2. Të lash duart, deri te nyjet, tri herë.
3. Të lash gojën me ujë tri herë radhazi.
4. Të futësh ujë në hundë tri herë radhazi.
5. Duke larë fytyrën ta lagësh lëkurën që nuk duket nën mustaqe, flokë, vetulla.
6. Duke larë fytyrën të lagësh anën e poshtme të dy vetullave, qepallat e syve.
7. T’i japësh mes-h pjesës së varur të mjekrës(nëse ke)
8. T’i futësh si krehër gishtat e lagur të dorës së djathtë në pjesën e varur të mjekrës.
9. T’i fërkosh, t’i pastrosh dhëmbët me diçka (të përdorësh misvakun)
10. T’i japësh mes-h çdo pjese të kokës.
11. T’u japësh mes-h një herë veshëve .
12. T’i japësh mes-h qafës me tre gishta të bashkuar, një herë.
13. Të lash hapësirën në mes gishtave të dorës dhe të këmbës.
14. Vendet që duhen larë, të lahen tri herë.
15. Kur të lash fytyrën, të bësh nijet me zemër.
16. T’i lash sipas radhës së caktuar pjesët e trupit.
17. T’i fërkosh vendet që i lan.
18. Të lash shpejt çdo pjesë njëra pas tjetrës.

Veprimet e mira gjatë abdestit
Veprimet e mira gjatë abdestit janë njëzet e tetë. Këto veprime janë ato gjëra për të cilat, po të bëhen, ka sevap dhe, po qe se nuk bëhen, nuk bën gjynah. Mirëpo, të kryhet sunneti, është sevap dhe të mos kryhet, është mekruh tenzihen. Veprimet e mira gjatë abdestit janë këto:
1- Të marrësh abdest para se të fillojë koha e namazit. Ata që kanë ndonjë pengesë të arsyeshme, mund të marrin abdest pasi të fillojë koha e namazit.
2- Duke marrë taharet në nevojtore, duhet të drejtohesh në anën e djathtë apo të majtë të kibles. Duke e prishur abdestin, të kthehesh në anën e përparme apo të prapme të kibles është tahrimen mekruh.
3- Pa u tharë papastërtitë të bëhet pastrimi me ujë.
4- Pasi të pastrohe, ta fshishë atë.
5- Pasi të pastrohet pjesa e turpshme të mbulohet menjëherë.
6- Të marrësh abdest vetë pa kërkuar ndihmë nga të tjerët.
7- Të marrësh abdest me fytyrë nga kibla.
8- Duke larë çdo pjesë, të këndosh Kelime-i shehadetin.
9- T’i këndosh duatë e abdestit.
10- Të futësh ujë në gojë me dorën e djathtë.
11- Të fusësh ujë në hundë me dorën e djathtë.
12- Të pastrosh hundën me dorën e majtë.
13- Duke e larë gojën, t’i pastrosh dhëmbët me misvak. Nëse nuk ka misvak, mund të përdoret furça.
14- Kur ta lash gojën, nëse nuk je agjërueshëm, ta shpërlash fytin. Të bësh gargara të vogla në fyt kur të marrësh abdest dhe gusul është sunnet. Kur je agjërueshëm kjo është e ndaluar.
15- Duke e larë hundën ta tërheqësh ujin deri tek eshta e saj.
16- Duke i dhënë mes-h veshit, të futësh një gisht në vrimën e veshit.
17- Duke i fërkuar gishtat e këmbëve, t’i fërkosh me gishtin e vogël të dorës së majtë.
18- Duke i larë duart, ta luash nga vendi unazën e gjerë, kurse unazën e ngushtë, të shtrënguar, duhet ta lëvizësh gjithsesi dhe është farz.
19- Edhe nëse ka ujë me bollëk, të mos shpenzohet tepër.
20- Gjatë të larit tri herë, vendin e larë nuk duhet ta fërkojmë, por së paku duhet të derdhën nga dy pika ujë.
21- Kur merr abdest nga një enë, ta lësh të mbushur enën.
22- Sapo të kryhet abdesti ose në mes të tij të këndohet duaja e tij: All-llahummexh’alnî minettevâbî...”
23- Pas abdestit, të falen dy rekate namaz.
24- Të marrësh abdest duke qenë me abdest, domethënë: pas faljes së namazit, edhe pse je me abdest, për namazin e ri të marrësh abdest edhe një herë.
25- Duke larë fytyrën, të pastrosh sklepat e syrit.
26- Kur lan fytyrën, krahët, këmbët, t’i lash pak më tepër ngaqë janë farz. (Kur i lan krahët, shuplaka duhet mbushur me ujë, dhe ajo duhet kthyer drejt bërrylit).
27- Kur merr abdest, të mos i stërpikësh rrobat me ujin e përdorur.
28- Të bësh një gjë që në medhhebin tënd nuk është mekruh, po në medhhebin tjetër është farz - është mustehab.

Gjërat që janë të ndaluara të kryhen kur merr abdest
Gjërat që janë të ndaluara të kryhen kur merr abdest, janë dymbëdhjetë. Të punohen këto është haram, ose mekruh. Ato janë:
1- Duke e prishur abdestin në tualet, në fushë, kiblen nuk duhet ta kesh përpara as prapa.
2- Të zbulosh vendin e turpshëm (aureti) pranë dikujt, për të marrë taharet, është haram.
3- Nuk duhet të marrë taharet me dorën e djathtë.
4- Kur nuk ka ujë, të marrësh taharet me lëndë ushqimore, me pleh, me kockë, me ushqim të kafshëve, me thëngjill dhe me pasuri të tjetërkujt, me pjesë të saksisë e të qeramikës, me kallam dhe me gjethe, me bezë e me letër është mekruh.
5- Nuk duhet të pështysh e t’i frysh hundët në vendin ku merret abdest.
6- Pjesët (trupore) të abdestit nuk duhen larë as shumë më tepër dhe as më pak, veçse sa është përkufizuar, dhe nuk duhet larë as më shumë as më pak se tri herë.
7- Nuk duhet fshirë pjesët e abdestit me beze me të cilin është fshirë tahareti.
8- Duke marrë abdest uji nuk duhet hedhur në fytyrë, por duhet derdhur nga pjesa e sipërme e ballit dhe poshtë.
9- Nuk duhet t’i fryesh ujit.
10- Goja dhe duart nuk duhen mbyllur shtrëngueshëm. Nëse mbetet i pa lagur një vend i vogël në pjesën e buzës që shihet dhe në kapakun e syrit, abdesti nuk pranohet.
11- Nuk duhet të fshihen hundët me dorë të djathtë.
12- Nuk u duhet dhënë mes-h kokës, veshëve ose pjesës së qafës më tepër se nga një herë, duke e lagur dorën çdo herë veç e veç.
PËRDORIMI I MISVAKUT: Të përdorësh misvak kur merr abdest, është sunneti muekkede. Në një hadith të Muhammedit (salall-llahu alejhi ve selem), është thënë “Namazi i falur duke përdorur misvakun, është shtatëdhjetë shkallë më i ngritur se namazi i falur pa misvak”.

Gjërat që e prishin abdestin
Shtatë gjëra e prishin abdestin. Këto janë:
1. Jashtëqitjet që dalin nga ana e përparme (organi gjenital) dhe nga ana e prapme (anusi).
a) Nevoja e madhe dhe e vogël.
b) Kur futet e nxirret nga prapa zorra e trashë, nëse vendi përreth është i lagur, prishet. Edhe nëse pjesa mbetet e terur, është mirë që abdesti të përsëritet.
c) Abdesti prishet edhe kur laget pjesa e mbetur jashtë e fitilit të pamukut që u vihet përpara meshkujve e femrave për të mos pikuar urina.
2. Gjërat e ndyta të dala nga goja:
a) Nëse vjell me plot gojën.
b) Kur pështyn, nëse është nxjerrë shumë gjak.
c) Gjaku i lëngshëm që vjen nga lukthi e mushkëritë, sipas Imam Adhamit, qoftë edhe pak, e prish abdestin.
ç) Nëse del nga goja vaji i hedhur (me pika) në vesh abdesti prishet.
3. Gjërat që dalin nga lëkura:
a) Nëse dalin gjak, qelb dhe uji i verdhë(maraz).
b) Uji i verdhë, gjaku i dalë nga çfardo çibani (i thati) a ndonjë puçër, nëse përhapet te vendi që duhet të lahet në gusul abdest, për shembull, gjaku që vjen nga hunda nëse kalon tek eshtrat dhe nëse del (kullon) nga veshi.
c) Nëse e thith me pamuk ujin e verdhë dhe, gjakun që është te çibani.
ç) Nëse vjen lëngu me dhimbje ose për shkak të sëmundjes nga veshi, kërthiza dhe gjiri.
d) Nëse ushujza thith shumë gjak, prishet abdesti.
4. Të flesh.
Nëse fle i shtrirë anash ose në bërryll a i mbështetur në diçka, abdesti prishet.
5. Të humbësh ndjenjat, të çmendesh, të të kapë epilepsia ose të humbësh llogjikën aq sa të meren këmbët në të ecur, abdestin e prish .
6. Të qeshësh zëshëm në namaz që ka ruku dhe sexhde, e prish edhe namazin edhe abdestin, por, i fëmijës nuk prishet. Buzëqeshja në namaz nuk e prish as namazin, as abdestin. Të qeshur quhet kur të dëgjojnë ata që i ke pranë. Nëse nuk të dëgjojnë quhet buzëqeshje.
7. T’i lyesh vendet e turpshme lakuriq, e prish abdestin edhe mashkulli edhe femra.
Kur e di se ke marrë abdest, edhe nëse pastaj dyshon se të është prishur, pranohet se ke abdest. Por kur e di se e ke prishur abdestin edhe nëse pastaj dyshon se ke marrë abdest, duhet të marrësh abdest.

Gjërat që nuk e prishin abdestin
Abdestin nuk e prishin këto gjëra:
1- Krimbat që dalin nga goja, veshi dhe nga plaga në lëkurë.
2- Gëlbaza.
3- Kur vjell gjak, nëse gjaku i lëngët që vjen nga koka është më pak se pështyma.
4- Gjaku që rrjedh nga dhëmbi, nëse është më pak se pështyma.
5- Gjaku i mpliksur që vjen nga koka, qoftë edhe shumë bile.
6- Gjaku i mpliksur që vjen nga lukthi, nga mushkëritë, nëse nuk është me plot gojën.
7- Vaji i qitur (me pika) në vesh, nëse del nga veshi dhe hunda.
8- Sendi i tërhequr në hundë, edhe nëse nga hunda kthehet prapë pas disa ditësh.
9- Kur kafshon një send, nëse mbi atë send duket gjak.
10- Të qarët pa pasur dhembje me çfarëdo shkaku dhe kur derdh lot nga qepa, tymi dhe gazet.
11- Gruaja kur i jep fëmijës të thithë.
12- Djersitje, qoftë edhe shumë.
13- Të vjellët e paktë, jo me plot gojën dhe gjaku i pa shpërndarë.
14- Nëse nuk rrëzohet kur t’i hiqet sendi ku ishte mbështetur duke fjetur.
15- Të fjeturit në namaz.
16- Nëse i mbledh gjunjët dhe e vë kokën mbi gjunjë e fle.
17- Nëse i nxjerr këmbët në një anë dhe fle ulur.
18- Nëse fle mbi kafshë të zhveshur, nëse kafsha ngjitet përpjetë ose nëse shkon rrafsh.
19- Të buzëqeshësh në namaz.
20- Nëse, derisa je në namaz, vetëm vetë e dëgjon se ke qeshur, kjo e qeshur e prish vetëm namazin.
21- Prerja e flokëve, mjekrrës, mustaqeve dhe thonjve.
22- Rënia e lëkurës së plagës nuk prish abdestin.
Lehtësimet për abdest (Mes-hi mbi meste dhe plagë)
Mes-h, do të thotë të kalosh dorën e lagur mbi një gjë sikur ta ledhatosh. Pra, ta përshkosh atë me dorë të lagur. Ka dy lloj mes-hi.

Kthimi Kah Kibla

Kthimi kah Kibla

KTHIMI NGA KIBLA
Namazi duhet të falet me fytyrë në drejtim të Qabesë. Kible i thuhet drejtimit të ndërtesës së Qabesë, e cila gjendet në qytetin e Mekës. Më parë kible ka qenë Kudusi (Jerusalemi). Shtatëmbëdhjetë muaj pas hixhretit, në mes të muajit Shaban, ditën e martë është urdhërur kthyerja nga Qabeja.
Kible nuk është ndërtesa e Qabesë, por trualli i saj. Domethënë kible është hapësira aty nga toka deri në arsh. Për këtë arsye namazi falet edhe në fund të detit, në male të larta dhe në avione në atë drejtim.
Mirëpo, në rastet si:
1. Për shkak të sëmundjes;
2. Në rrezik se të vidhet pasuria;
3. Në rrezik nga kafshë grabitqare
4. Në rrezik se mund të të shohë armiku;
5. Kur zbret nga kafsha, nëse nuk mund të hipë përsëri pa ndihmë dhe nëse nuk mund të falet duke i bashkuar dy namaze (drekën me ikindinë dhe akshamin me jacinë), - namazin e falë duke u drejtuar andej kah mund të drejtohet. Në anije, në tren dhe në avion është kusht të kthehesh (në fillim të namazit) nga kiblja.

Rrath Faljes Se namazit

RRETH FALJES SE NAMAZIT

Ai qe I fal namazet do te fisnikrohet nga All-llahu me pesë cilësi:

Ai qe I fal namazet do te fisnikrohet nga All-llahu me pesë cilësi:

1)Do ti lehtësohen brengat e jetës,

2)Do te shpetoj nga dënimi i varrit ,

3)Do ti jap All-llahu atij librin në doren e djatht,

4)Do te kaloj uren e siratit sikurse vetëtima

5)Do te hyj ne Xhennet pa kurrfar llogarie

Ndersa ai qe nuk I fal namazet dhe nuk perfill ato,do te denohet nga All-llahu me 15 denime:5denime do ti ket ne kete bot tri ne momentin e vdekjes ,tri ne varrin e tij/saj dhe tri gjat daljes nga varri ne Diten e Gjykimit.

5 denimet ne kete bote jane:

1)Nuk do te kete bereqet (begati) jeta e tij/saj,

2)do t’I fshihen shenjat e njerzve te mire nga fytyra e tij/saj,

3)Qfaredo vepre qe ai/ajo vepron nuk do ta shperblej All-llahu per te,

4)Lutja e tij/saj nuk ngritet ne qiell (para Zotit)

5)Ai/ajo nuk ka kurrfare fati dhe pjes ne lutjen e te devotshmeve.

Tri denimet ne momentin e vdekjes jane:

1)Vdes i/e poshtruar ,

2)Vdes i/e uritur,

3)Vdes i/e etur, edhe sikur ta pin te gjith ujin e botes nuk do ti kaloj etja .

Tri denimet ne varr jane:

1)I ngushtohet varri ,saqe I perzihen eshtrat,

2)Varri I tij/saj ndizet me zjarr dhe ai /ajo rrotullohet neper gaca dite e nate

3)i lidhet permbi nje gjarper me emrin Esh-shuxha El-akre (eshte emer I nje gjarperi shum helmues)syte e tij jane nga zjarri dhe thonjet I ka te hekurt,qdo thua I tij eshte sa udhetimi nje dite, ky gjarper I bie te vdekurit dhe I thot :’’Une jam Esh-shuxha El-akre’,e zeri I tij eshte si gjuajtja e murmurimes,pasta jai thote:’’Me ka urdheruar Zoti im qe te godas deri ne lindjen e djellit sepse nuk e ke falur namazin e Sabahut,me ka urdheruar te godas prej drekes deri ne iknindi,sepse nuk e ke falur sabahine drekes ,me ka urdheruar te godas nga ikindia deri ne aksham ,sepse nuk e ke falur ikindin ,me ka urdheruar te godas deri en jaci sepse ske falur namazine akshamit dhe me ka urdheruar te godas deri ne agim per jacin qe nuk e ke falur’’.Sa here qe ky gjarper I bie atij/asaj e fundos ne toke 70 krahdhe ai njeri denohet keshtu deri ne Diten e Gjykimit .

Tri denimet gjat daljes nga varri dhe ne Diten e Gjykimit jane:

1)Llogaria e ashper

2)Hidhrimi I Zotit ndaj tij/saj,

3)hyrja ne Xhehnem

Ne nje transmetim tjeter thuhet: Ai/ajo ne Diten e Kijametit del em tre rreshta te shkruar ne fytyre:

1)O humbes-e i/e hakkut te All-llahut,

2)O i/e veqant me hidhrimin e All-llahut,

3)Ashtu sikurse e humbe hakkun e All-llahut ne dunja ,sot humbe edhe ti shpresen nga meshira –rahmeti I All-llahut’’!!!

DOBITË E NAMAZIT

Dobitë e Namazit
______________________

Falënderimet dhe lavdërimet i takojnë vetëm Allahut [Xhele Shanuhu], salavatet qofshin mbi të dërguarin e Tij Muhammedin (SalAllahu Alejhi ve Selem), familjen e tij, shokët e tij dhe gjithë muslimanëve që ndjekin rrugën e tij deri në Ditën e Gjykimit.

Nuk ka dyshim se falja e namazit ka dobi të shumta dhe mirësi, do ti cekim insha Allah disa prej tyre:

1. Namazi është vepra më e mirë pas shehadetit (fjalës La ilahe il-lAllah)

Allahu xh.sh thotë:

"Po, nëse ata pendohen (nga kufri dhe shirku), e falin namazin dhe e japin zeqatin, atëherë i keni vëllezë në fe."
[Et-Teube, 11]

Transmetohet se Abdullah ibn Mesudi (RadijAllahu Anhu) ka thënë:

"E kam pyetur pejgamberin (SalAllahu Alejhi ve Selem) për veprat më të mira? Më tha: ´Namazi në kohën e tij.´"
[Buhariu dhe Muslimi]

Gjithashtu Pejgamberi s.a.v.s kur e dërgoi Muadh ibn Xhebelin r.a që të thëras në islam popullin e Jemenit i tha:

"Ti po shkon tek një popull të cilit i'u është zbritur libri (Tevrati dhe Inxhili) pra së pari thiri ata që most a adhurojnë askend tjetër përveç Allahut,nëse e pranojnë këtë (nëse e bëjnë këtë) atëherë tregoi atyre se Allahu xh.sh i ka obliguar ti falin pes kohët e namazit ditën dhe natën."
[Buhariu dhe Muslimi]

2. Namazi ofron rizkun

Shumica prej njerëzve jan dhënë pas kënaqësisë së kësaj bote dhe e kan haruar botën tjetër botën në të cilën kemi për tu kthyer që të gjith,a thua vallë a e meriton kjo botë që të vrapojmë pas saj e ta humbin xhennetin e Allahut!!!

Allahu xh.sh na ka obliguar që kur të vie koha e namazit ta lëmë punën dhe ta falim namazin. Allahu xh.sh thotë:

"O ju që besuat, kur bëhet thirrja për namaz, ditën e xhumasë, ecni shpejtë për aty ku përmendet All-llahu (dëgjojeni hutben, faleni namazin), e lini shitblerjen, kjo është shumë më e dobishme për ju nëse jeni që e dini."
[El Xhuma, 9]

...pastaj ka urdhëruar që pas namazit të shpërndahen njerzit për kërkimin e të mirave të Allahut xh.sh, ku thotë:

"E kur të kryhet namazi, atëherë shpërndahuni në tokë dhe kërkoni begatitë e All-llahut, por edhe përmendeni shpeshherë All-llahun, ashtu që të gjeni shpëtim."
[El Xhuma, 10]

Pastaj Allahu xh.sh i poshtëron ata të cilët i mashtron pasuria nga namazi. Allahu xh.sh thotë:

"Po, kur ata shohin ndonjë tregti ose ndonjë aheng mësyhen atje, kurse ty të lënë në këmbë. Thuaju: "Ajo që është tek All-llahu është shumë më e mirë se dëfrimi dhe tregtia, e All-llahu është furnizuesi më i mirë!"
[El Xhuma, 11]

Gjithashtu Allahu xh.sh thotë:

"O ju që besuat, as pasuria juaj e as fëmijët tuaj të mos u shmangin prej adhurimit të All-llahut, e kush bën ashtu të tillët janë mu ata të humburit."
[El Munafikun, 9]

Komentatorët e kur'anit thonë se, fjala e Allahut "..mos u shmangin prej adhurimit të All-llahut.." e ka për qëllim 5 kohët e namazeve,pra nëse pasuria yte apo tregtia yte të largon nga namazet atëherë do të jesh prej të humburve.

Allahu xh.sh i ka lavdëruar ata të cilët pasuria apo tregtia e tyre nuk i largon nga namazi, Allahu xh.sh thotë:

"Ata janë njerëz që nuk i pengon as tregtia e largët e as shitblerja në vend për ta përmendur All-llahun, për ta falur namazin dhe për ta dhënë zeqatin, ata i frikësohen një dite kur do të tronditen zemrat dhe shikimet."
[En-Nur, 37]

Mos te preukopon asnjërin prej njërëzve qështja e rizkut (furnizimit të pasurisë) sepse Allahu xh.sh është ai i furnizon njerëzit,Allahu është Furnizues. Allahu xh.sh thotë:

"Urdhëro familjen tënde të falë namaz, e edhe ti vetë zbatoje atë, ngase Ne nuk kërkojmë prej teje ndonjë furnizim (për ty as për familjen tënde), Ne të furnizojmë ty (dhe ata), ardhmëria e mirë është e atij që i frigësohet Allahut."
[Ta Ha, 131)

O njerëz, mos mendoni se namazi ju largon apo ju ndalon furnizimin. Allahu xh.sh ju garanton furnizim ashtu sikurse ju ka furnizuar sa keni qen në barkun (stomakun) e nënës suaj,ashtu do t'ju furnizoj edhe tani,a thua vallë kush ju ka furnizuar sa keni qenë në barkun e nënës suaj,a mos nëna juaj ju ka ushqyer apo babai juaj, vAllahi JO, Allahu është Ai i Cili ju ka ushqyer, Ai i Cili e ka marr përgjegjësinë e furnizimit të robërve të Tij.

"Ne nuk kërkojmë prej teje ndonjë furnizim (për ty as për familjen tënde), Ne të furnizojmë ty (dhe ata)."

Gjithashtu Allahu xh.sh thotë:

"Unë nuk i krijova xhinët dhe njerëzit për tjetër pos që të më adhurojnë. Unë nuk kërkoj prej tyre ndonjë furnizim e as s´dëshiroj të më ushqejnë ata. All-llahu është furnizues i madh. Ai, fuqiforti."
[Edh-Dharijat, 56-58]

Dije, o rob i Allahut, se Allahu xh.sh na e ka dërguar pasurinë si mjet shërbyes e jo si mjet që meriton ti shërbehet, kurse feja është mjet që duhet ti shërbejmë asaj. Pejgamberi s.a.v.s ka thënë:

"Allahu xh.sh ka thënë: Me të vërtetë Ne e kemi zbrit pasurinë për të falur namazin dhe për të dhënë zekatin,sikur biri i ademit (njeriu) të ket një luginë, kishte shpresu ta ket edhe një, dhe sikur të kishte dy lugina, kishte shpresu ta ket edhe të tretin, dhe nuk e ngop njeriun vetëmse dheu, dhe Allahu i'a fal at ii cili pendohet."

Hadithi është i qartë se Allahu xh.sh na ka dërguar pasurinë që ta falim namazin dhe t'i kryejm obligimet tjera, dhe nuk na ka dërguar pasurin që të kënaqemi me të e ta harojm namazin dhe obligimet tjera, ajo pasuri e cila na largon nga përkujtimi i Allahut, është pasuri e cila nuk do të na sjell dobi as në këtë bot as në botën tjetër.

"O ju që besuat, as pasuria juaj e as fëmijët tuaj të mos u shmangin prej adhurimit të All-llahut, e kush bën ashtu të tillët janë mu ata të humburit."
[El Munafikun, 9]

Mos u frigëso o vëlla për rizkun sepse Allahu xh.sh e ka caktuar për çdonjërin prej neve rizkun e tij,ashtu siç ja ka caktuar edhe kafshëve Allahu xh.sh thotë:

"Nuk ka asnjë gjallesë në tokë që All-llahu të mos ia ketë garantuar furnizimin e saj."
[Hud, 6]

Gjithashtu Pejgamberi s.a.v.s ka thënë:

"Sikurse biri i Ademit (njeriu) do të ikte nga rizku i tij ashtu sikurse ik nga vdekja, do ta godiste rizku i tij ashtu sikurse do ta godiste vdekja."

Në një hadith tjetër Pejgamberi s.a.v.s thotë:

"Rrizku e ndjek njeriun më shumë se sa vdekja."

Pejgamberi s.a.v.s ka thënë:

"Allahu xh.sh më ka inspiruar se nuk do të vdes askush pa i ardhur moment ii vdekjes dhe pa e mar rizkun që i'u eshte caktuar."

Pra, o rob i Allahut, pse nuk falesh a po frigësohesh se nëse falesh nuk do të kesh qka të hash, apo familja yte nuk do të ket qka të hajë, Vallahi Ai i cili të ka krijuar dhe të ka ushqyer atëherë kur askush nuk ka mundur të të ushqej (kur ke qen ne barkun e nënës), Ai ta ka caktuar rizkun dhe ta ka garantuar ate.

Transmeton Ebu Hurejra r.a se Pejgamberi s.a.v.s ka thënë:

"Allahu xh.sh ka thënë: O biri i Ademit më adhuro Mua, do ta mbushi gjoksin me pasuri dhe do ta lagoj nga ti varfërinë, e në çoftëse nuk e bën këtë atëherë do ti mbushi duart tua me punë (do të kesh telashe) dhe nuk do ta largoj varfërinë."

Allahu xh.sh e ka përmendur fjalën "..do ta mbushi gjoksin me pasuri.." me qëllim, sepse ka shum pasanik të cilët kan pasuri mirëpo në gjoksin e tyre jan të varfur,nuk ndien knaqësi për pasurin që kan gjithashtu kan shum e shum telashe, e gjith kjo për shkak se nuk e adhurojnë Allahun xh.sh.

Kurse ata të cilët e falin namazin dhe e adhurojnë Allahun xh.sh edhe nëse nuk kan pasuri ata gjoksat e tyre i kan të pasura,dhe nuk kan telashe ashtu siç kanë ata të cilët nuk e adhurojnë Allahun xh.sh,edhe nëse i godet ndonjnë fatkeqësi din ta frenoj vetën.

Allahu xh.sh thotë:

"E kush i frigësohet (u përmbahet dispozitave të) All-llahut, atij Ai i hap rrugë, dhe e furnizon atë prej nga nuk e kujton fare. Kush i mbështetet All-llahut, Ai i mjafton atij, All-llahu realizon dëshirën e vet dhe All-llahu çdo gjëje ia ka caktuar kohën (afatin)."
[Hud, 2-3]

"E sikur banorët e këtyre vendbanimeve të kishin besuar dhe të ishin ruajtur, Ne do t´ju hapnim begati nga qielli e toka."
[El A'raf, 96]

Dine, o muslimanë, se nuk ka arsye askush për mosfaljen e namazit,sikur të kishte dikush arsye për mosfaljen e namazit do të ishin muxhahidët (luftëtarët), kur as atyre nuk i lejohet që të mos e falin namazin, nuk i lejohet askujt tjetër.

3. Namazi të largon nga të shëmtuarat dhe të irrituarat.

Allahu [Xhele Shanuhu] thotë:

"Vërtet namazi largon nga të shëmtuarat dhe të irituarat, e përmendja e All-llahut është më e madhja (e adhurimeve); All-llahu e di ç'punoni ju."

Pra namazi e largon njnjeriun nga gjerat e shëmtuara dhe e tërhej ate në pun të mira. Nëse robi i Allahut e bën namazin në rregull atëherë edhe veprat e tjera do t'i ketë në rregull,Pejgamberi s.a.v.s ka thënë:

"Vepra e par për të cilën do të pyetët njneriu në ditën e gjykimit është namazi,nëse namazin e ka në rregull edhe veprat tjera do ti ket në rregull,e nëse namazin nuk e ka në rregull as veprat tjera nuk do ti ket në rregull"

I është thënë Pejgamberit s.a.v.s:

"O i Dërguar i Allahut, filani fal namaz tër natën mirëpo si të gdhij mëngjesi vjedh! Pejgamberi s.a.v.s i tha: "Namazi do ta largoj ate nga ajo qka po thua."

4. Me namaz Allahu [Xhele Shanuhu] e ngrit robin e Tij dhe ia shlyen mëkatet.

Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) thotë:

"Shpeshtoni sexhdet, se me të vërtetë çdo sexhde që e bën, Allahu [Xhele Shanuhu] do të të ngris një shkallë dhe do ta shlyej një mëkat."
[Muslimi]

Transmeton Ukbe ibn Amir r.a se Pejgamberi s.a.v.s ka thënë:

"Ai i cili ngritet dhe mer abdest ashtu si duhet,dhe i fal dy rekate namaz duke qen i përkushtuar më zemrën e tij,e meriton xhennetin"
[Muslimi]

5. Namazi është ndriçim për te, në dunja dhe ahiret (në këtë botë dhe botën tjetër)

Allahu xh.sh thotë:

"Muhammedi është i dërguar i All-llahut, e ata që janë me të (sahabët) janë të ashpër kundër jobesimtarëve, janë të mëshirshëm ndërmjet vete, ti i sheh kah përulen (në rukuë), duke rënë me fytyrë në tokë (në sexhde), e kërkojnë prej All-llahut që të ketë mëshirë dhe kënaqësinë e Tij ndaj tyre. Në fytyrat e tyre shihen shenjat e gjurmës së sexhdes."
[El-Fet'h, 29]

Komentatorët e kur'anit kur e komentojnë fjalën e Allahut "Në fytyrat e tyre shihen shenjat e gjurmës së sexhdes." thonë: "Namazi i ndriçon dhe i përmirëson fytyrat e tyre."

Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) thotë:

"Përgëzoni ata që shkojnë nëpër errësirë në xhami, sepse ata do të kenë ndriçim të plotë në Ditën e Gjykimit."
[Tirmidhiu - sheikh Albani ka thënë se hadithi është sahih]

6. Namazi i shlyen gabimet dhe mëkatet

Allahu xh.sh thotë:

"Dhe fale namazin në dy skajet e ditës, e edhe në orët e afërta (me ditën) të natës. S´ka dyshim se veprat e mira i shlyejnë ato të këqijat. Kjo është një këshillë për ata që pranojnë këshillat."
[Hud, 114]

Transmeton Ebu Seid El Hudri se Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) ka thënë:

"A e shihni, sikur të kalonte ndonjë lum pranë shtëpive të juaja, dhe sikur ju të laheshit pesë herë në ditë, athua do t´ju kishte mbetur ndonjë papastërti?" Thanë të pranishmit: "Nuk ka mundësi të mbetet ndonjë papastërti," Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) tha: "Kështu është çështja e faljes së pesë kohëve të namazit, Allahu [Xhele Shanuhu] i shlyen me to mëkatet."
[Muslimi]

Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) thotë:

"Falja e pesë kohëve të namazit, xhumaja deri në xhuma, ramazani deri në ramazanin tjetër, janë shkaktarë për shlyerjen e mëkateve që bëhen mes tyre, nëse i largohemi mëkateve të mëdha."
[Muslimi]

Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) thotë:

"Çdo person që merr abdest ashtu si duhet dhe e fal namazin, Allahu [Xhele Shanuhu] do t'ia fal mëkatet që i bën mes këtij namazi dhe namazit që vjen pas tij."
[Muslimi]
7. Allahu [Xhele Shanuhu] do ti përgatit falësit të namazit gosti në Xhennet sa herë që shkon për sabah dhe mbrëmje

Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) thotë:

"Ai i cili shkon në namazin e mëngjesit apo të mbrëmjes, Allahu [Xhele Shanuhu] do ti përgatit atij gosti1 në xhennet sa herë që shkon në mëngjes dhe mbrëmje."
[Buhariu dhe Muslimi]

8. Ai i cili shkon për ta falur ndonjë namaz në xhami, ai e ka shpërblimin sikur të jetë në namaz derisa të kthehet

Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) thotë:

"Çdo person i cili merr abdest ashtu si duhet dhe shkon në xhami, ai është në namaz derisa të kthehet."
[Hakimi - sheikh Albani ka thënë se ky hadith është sahih]

9. Melaiket luten për falësin e namazit sa të qëndroj ai në vendin ku është falur

Pejgamberi (SalAllahu Alejhi ve Selem) thotë:

"Melaiket luten për falësin e namazit sa të qëndroj ai në vendin ku është falur, duke thënë: O Allah mëshiroje atë, o Allah falja mëkatet, o Allah pranoja pendimin, dhe kështu luten derisa të ngritet apo të flas."
[Buhariu dhe Muslimi]

Së fundi e lusim Allahun Subhanehu ue Teala që të na bëj prej atyre që i kushtojnë kujdes namazit, dhe e falin atë në kohën e vet, sepse me të vërtetë vdekja është shumë afër dhe gjëja e parë për të cilin do të japim përgjegjësi para Allahut do të jetë namazi, e nëse namazin nuk e kemi kryer atëherë do të jemi në një humbje të madhe.

E lusim Allahun [Xhele Shanuhu] të na i falë mëkatet tona, të prindërve tanë,familjes tanë,dhe të gjithë muslimanëve deri në ditën e gjykimit.
1 - [Gosti ka për qëllim atë çka përgatit pronari i shtëpisë për mysafirët e tij]

Namazi dhe Furtet e tijë

NAMAZI DHE FRUTET E TIJ

Ramazani është muaj i bekuar, është muaj i namazit, muaj i drejtimit kah All-llahu, kurse prej veprave më të mëdha që e afrojnë njeriun kah All-llahu dhe adhurimi më i ndershëm është namazi. Muslimanët edhe ma tepër jepen pas namazit gjatë muajit të Ramazanit, ditën e kanë agjërim e natën e kan namaz.

Rëndësia e namazit

Namazi në fenë Islame ka rëndësi shumë të madhe, është shtylla e fesë dhe elementi më i madh përbërës i fesë, vepra e parë për të cilën do të jep llogari besimtari në ditën e Kijametit, nëse namazi i pranohet, i pranohen tërë veprat e tija, nëse ai i refuzohet, tërë veprat e tija i refuzohen.
Namazi është shenjë e besimit, shpëtim nga dyftyrësia, ai që e ruan namazin e ka ruajtur fenë e tij dhe ai që e ka humbur namazin veprat tjera edhe më lehtë i humbë.
Njeriu e madhëron islamin aq sa e madhëron namazin, edhe ka hisë në islam aq sa ka hise në namaz.
Prej gjërave që e tregojnë rëndësinë e namazit është edhe ky fakt:
- All-llahu e ka shoqëruar namazin me besimin dhe tevhidin në shumë vende të Kur'anit:
(الم (1) ذَلِكَ الْكِتَابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ (2) الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ) . (البقرة:3)
“Elif, Lam, Mim. Ky është libri në të cilin nuk ka dyshim, udhëzues për ata që frikësohen (nga All-llahu). Të cilët e besojnë të fshehtën, e kryejnë faljen dhe prej asaj që Ne i kemi furnizuar, japin”. (El-Bekare: 1-3).
Dhe:
(وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ) (البينة:5).
“E duke qenë se ata nuk ishin të urdhëruar me tjetër, pos që ta adhuronin All-llahun me një adhurim të sinqertë ndaj Tij, që të largohen prej çdo besimi të kotë, ta falin namazin, të japin zeqatin, se ajo është feja e drejtë”. (El-Bejjine: 5).
- All-llahu ka urdhëruar që të falet në udhëtim dhe kur në vendin tënd, në luftë dhe në paqë, kur të jesh i shëndosh dhe kur të jesh i sëmurë.
- Pastaj lëria e namazit është prej mëkateve më të mëdha, është mëkat më i madh se imoraliteti, se vjedhja, se konsumimi i alkoolit. Ai që e le namazin është i ekspnuar kërëcënimit të madh të All-llahut, madje lërja e namazit është mosbesim ndaj All-llahut [subhanehu ve teala]. Dijeratë musliman janë unanim se ai që e mohon namazin nuk është musliman, ai ka bërë kufër dhe mosbesim i cili e nxjer nga feja tërësisht. Kurse ai që e le nga përtacia dhe dembelia, dijetarët nuk janë të një mendimit rreth këtij personi. Disa kanë thënë se është njeri që ka bërë mosbesim të madh, i cili e nxjer nga milleti islam, e të tjerët kanë thënë se ka bërë mosbesimi i cili nuk e nxjer tërësisht nga milleti islam.
Shejhul-Islam ibn Tejmiu [rahimehull-llah] thotë: “
(( وأما تارك الصلاة فهذا إن لم يكن معتقداً لوجوبها ؛ فهو كافر بالنص والإجماع)).
“Sa i përket lërësit të namazit, nëse nuk beson se është obligim, ai është mosbesimtar, me teksteve nga burimet islame dhe sipas konsenzusit”.
(( ومن يمتنع عن الصلاة المفروضة ؛ فإنه يستحق العقوبة الغليظة باتفاق المسلمين ، بل يجب عند جمهور الأمة كمالك والشافعي وأحمد وغيرهم أن يستتاب فإن تاب و إلا قتل ؛ بل تارك الصلاة شر من السارق ، والزاني ، وشارب الخمر ، وآكل الحشيشة )) .
“Ai që nuk i fal namazet e obliguara, ai meriton denim të vrazhdë sipas pajtimit të të gjith muslimanëve, majde sipas shumicës së dijetarëve të ummetit, siç është Imam Maliku, Shafiiu, Ahmedi dhe të tjerët, duhet kërkuar nga ai të pendohet, nëse nuk pendohet të vritet. Ai që e lë namazin është më i keq se ai që vjedh, bën imoralitet, konsumon alkoolin, hashashin, etj”.
E kanë pyëtur për një njeri, të cilin njerëzit e urdhërojnë të falet, kurse ai nuk falet, çka duhet bërë kundrejt tij?
Është përgjigjur:
(( إذا لم يصَّل فإنه يُستتاب ، فإن تاب و إلا قتل والله أعلم )).
“Nëse nuk falet duhet kërkuar prej tij të pendohet, përndryshe vritet. All-llahu e di më së miri”.
Ai poashtu thotë:
(( ومتى امتنع الرجل من الصلاة حتى يُقتل لم يكن في الباطن مقراً بوجوبها ، ولا ملتـزماً بفعلها ، وهذا كافر باتفاق المسلمين كما استفاضت الآثار عن الصحابة بكفر هذا ، ودلت عليه النصوص الصحيحة كقوله -صلى الله عليه وسلم - : (( ليس بين العبد وبين الكفر إلا ترك الصلاة )) . رواه مسلم , وقوله : (( العهد الذي بيننا وبينهم الصلاة فمن تركها فقد كفر )) , وقول عبد الله بن شقيق : "كان أصحاب محمد لا يرون شيئاً من الأعمال تركه كفر إلا الصلاة" ؛ فمن كان مصراً على تركها حتى يموت لا يسجد لله سجدة ، فهذا لا يكون قط مسلماً مقراً بوجوبها . انتهى كلامه رحمه الله .
“Nëse një njeri nuk falet gjersa edhe dakordohet me vrasje, ai në brendësi nuk e pranon se është obligim, e as që e zbaton në jetën e tij. Ky njeri sipas pajtimit të të gjithë muslimanëve është mosbesimtar siç flasin argumentet e shumta nga sahabet, dhe në të cilën gjë aludojnë tekstet e vërteta, siç është hadithi i Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem]: “Mes robit dhe mosbesimit ka mbetur vetëm lërja e namazit”. (Muslimi) dhe fjala e Muhammediit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem]: “Marëveshja mes Nesh dhe atyreve është namazi, ai që e le namazin ka rënë në mosbesim”. Kurse Abdull-llah ibn Shekiki ka thënë: “Shokët e Muhammedit [alejhis-selam] asnjë vepër nuk e konsideronin mosbesim përveç lërjes së namazit”. Ai që insiston në lërje të namazit derisa të vdes, nuk bën asnjë sexhde për All-llahun, ky njeri nuk mundet të jetë musliman, i cili konfirmon se është obligim namazi”.

Kjo tregon rëndësinë e namazit, kurse frytet dhe vlerat e saja nuk munden të numërohen dhe rrumbullaksohen.

Prej fryteve janë:
- shpëton nga cilësimi me cilësi të dyftyrëshave,
- shpëton nga ringjallja me Faraonin, Karunin, Hamanin dhe Ubej ibn Halefin, sepse ai që e le namazin ringjallet me prijësit e kufrit siç ka treguar Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem].
- Është kënaqësi e syrit,
- Gëzim i shpirtit. Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:
(( حبِّب إلى من دنياكم النساء والطيب ، وجعلت قرة عيني في الصلاة ))
“Më janë bërë të dashura nga dunjaja e juaj: gratë dhe parfymi, kurse kënaqësia e syrit më është bërë në namaz”. (Ahmedi dhe të tjerët, sahih).
Ibn Kajjimi [rahimehull-llah] thotë: “Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka lajmëruar se prej kësaj bote i janë bërë të dashura dy gjëra: gratë dhe parfymi. Pastaj tregon se kënaqësia e syrit i është bërë në namaz. Kënaqësia e syrit është përmbi dashurinë, sepse jo çdo i dashur të kënaqet syri me te, por syri kënaqet me gjërat me të dashura që duhen vetvetiu, e ky është vetëm All-llahut, përveç të Cilit nuk ka hyj tjetër”. Pastaj vazhdon dhe thotë: “Namazi është kënaqësia e syrit të njerëzve të dashuruar (në All-llahun) në këtë botë, pasiqë në te ka lutje me përkushtim drejt Atij, pa të cilin nuk kënaqen sytë, nuk qetësohen zemrat dhe nuk rehatohen shpirtërat. Me përmendjen e Tij begatohen, Atij i nënshtrohen dhe mposhten, Atij i afrohen, e sidomos në sexhde, e cila është gjendja kur robi është më afër Zotit të vet. Në këtë kontekst është edhe fjala e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem]:
(( يا بلال! أرحنا بالصلاة )).
“Bilal! Na qetëso me namaz”. Kjo na tregon se reahtia e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] është në namaz, ashtu sikurse edhe kënaqësia e syrit të tij është në namaz. Sa dallim të madh ka mes kësaj thënie dhe thënies: të falemi e të rehatohemi nga namazi?!
I dashuruari në All-llahun, rehatia dhe kënaqësia e syrit të tij është në namaz, kurse shpërfillësi nuk ka hise në këtë gjë, por namazi është i rëndë dhe i vështirë për te. Kur të ngritet që të fal namazin, qëndron sikur të ketë shkelur në gaca, ashtu që namazi më i dashur për te është namazi më i nxituar dhe më i shpejtë, sepse ai nuk kënaqet në te e as që i rehatohet zemra në te. Robit, nëse i kënaqet syri me diçka, i rehatohet zemra me te, andaj i bëhet e vështirë largimi dhe ndarja prej tij. Ai që e ka zemrën e zbrazur nga All-llahu dhe ahireti, i cili është i sprovuar me dashuri ndaj dunjasë, ma së rëndi e ka namazin, kurse më së shumti e urren gjatësinë, edhe pse është i lirë, me shëndet dhe nuk ka punë”.

Prej fryteve të namazit janë edhe:
- është dritë në fytyrë, forcë në zemër dhe gjallëruese e gjymtyrëve. Namazi i tëri ngritet te All-llahu, dhe me vehte ka dritë dhe forcë argumentuese, sikurse drita e diellit, gjersa të paraqitet para All-llahut, e të dakorodhet me te dhe ta pranon, dhe thotë: të ruajtë All-llahu, sikurse me ke ruajtur mua.
- Namazi sjell rizkun, e shkatërron zullumin, largon imoralitetin dhe të këqijat, e mposht epshin, e zbret mëshirën, i mbron dhuntitë, i largon denimet, i zbulon brengat dhe mërzitë.
- Namazi e afron njeriun kah Zoti, njeriu është aq afër Zotit sa është afër pozitës së mirësisë (ihsanit), e sipas tij dallon edhe namazi, saqë i njejti namaz dallon mes dy njerëzve sikurse qielli me tokën, edhe pse kijami, rukuja dhe sexhdeja janë të njejta.
- Gjatë namazit mësohet injoranti, përkujtohet i ndershmi, trimërohet përtaci.
- Nëpërmjet namazit arrihet bamirësia në të mirë dhe devotshmëri, përhapet dashuria mes muslimanëve, sepse afërisa e trupit shkakton afërsi të zemrave.
- Namazi ndikon në mënyrë shumë interesante për të larguar të këqijat e kësaj dhe asaj bote, sidomos nëse ia jep hakun në përsosjen e jashtme dhe të brendshme. Asnjë e keqe e kësaj dhe asaj bote nuk refuzohen sikurse me namaz.
- Namazi i sjell shumë të mira në mënyrë të papërshkruar, sepse është kontakti mes All-llahut dhe robit. Nëpërmjet namazit happen dyert e të mirave dhe ndërpriten dhe pakësohen të këqijat dhe të metat. Nëse dy njerëz goditen me ndonjë fatkeqësi, të metë ose sëmundje, ai që fal namaz e ka në nivel më të vogël, përfundimin e ka më të mirë, kurse durimi dhe dakordimi me të është më i plotë dhe më i përsosur.
- Namazi është shkak që i lehtëson vështirësitë, i duron ngarkesat. Atëherë kur gjendja bëhet kritike, situate ngushtohet dhe arrinë zemrat deri në fyt,atëherë burrat e vërtetë e vërejnë vlerën e namazit me përulsi, e vërjenë ndikimin e mirë që ka dhe bereqetin e fryteve të tij.
- Namazi është shkaku më i madh për të shlyer mëkatet, për të ngritur shkallët, për ti shtuar të mirat, është shkak për moral të mirë, për fytyr të buzëqeshur, për shpirtmirësi dhe lartësi të shpirtit.
- Namazi është ndihmë shpirtërore që nuk ndërpritet, nozull moral i pashterun, është ushqimi dhe vaditja më e mirë e pemës së besimit, ajo e kultivon dhe e përforcon.
- Kujdesi për namazin e forcon vullnetin e njeriut për të bërë të mira, ia lehtëson adhurimet, i dobëson ose i largon shtytësit e të keqes nga vetveteja. Kjo është gjë e dëshmuar. Nuk mundesh të gjesh njeri që përkujdeset për namazin, qofshin farz ose nafile, e most ë shohish gjurmët e tij në veprat tjera.
- I dhënuri pas namazit është njeriu më i qendrueshëm gjat sprovave dhe më xhelozi për kufinjtë e All-llahut.
- Namazi është shërim për sëmundjet e shumta të shpirtit, siç është kopracia, zilia, lakmia, trishtimi, etj.
- Namazi i ka edhe dobitë e tija shëndetsore duke bërë lëvizjet e caktuara të namazit, të cilat i forcojnë gjymtyrët dhe e gjallërojnë trupin.
- Është i dobishëm për shumë sëmundje të barkut, pasiqë, njëkohësisht, është stërvitje edhe e trupit edhe e shpirtit.
- Nëse ia shtojmë kësaj edhe pastërtinë e përsëritur dhe dobitë që i ka ky pastrim. E tërë kjo është e dëshmuar.
- Namazi e forcon zemrën, e zgjëron gjoksin, e gëzon shpirtin. Të gjithë mjekët e dinë se puna për të rehatuar zemrën, për të qetësuar shpirtin, për të larguar brengat dhe mërzitë, pritja e mirë e ndodhive të jetës, konsiderohet prej shkaqeve që sjellin shëndet dhe i zvoglojnë dhimbjet. Kjo është e dëshmuar në namaz, sidomos në namazin e natës, në kohën e sehurit.
- Sipas medicinës moderne është vërtetuar se namazi sjell dobi të mëdha në mendje, pasiqë namazi me përulësi i ndihmon me të madhe mendjes. Këtë e thonë mjekët që nuk janë musliman. Ndoshta kjo është edhe sekreti i forcës së mendjes së sahabeve edhe atyreve që i pasojnë në mënyrën më të mirë.

Këto janë vetëm disa dobi dhe fryte të namazit. Aq sa ma shumë interesohet muslimani për namazin, aq sa ma shumë kujdeset për te, aq ma shumë i shtohen dobitë, i zmadhohet bereqeti, edhe e kundërta.
All-llahu yn, na bëjë nga ata që e falin namazin dhe nga ata që kënaqet syri i tyre në namaz. Paqa dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi Muhammedin [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem].

PERGADITJA PER NAMAZ

Ekzistojnë dhe kërkohen shumë çështje lidhur me përgatitjen për të hyrë në namaz. Mirëpo, sa për shembull mund t’i përmendim këto:

- Përsëritja e ezanit së bashku me myezinin.
Transmetohet nga Ebu Seid el-Hudriu radijallahu anhu se Pejgamberi alejhi selam ka thënë: “Kur të dëgjoni thirrjen e myezinit për namaz, përsëritni edhe ju thëniet e tija”. (Shënon Muslimi, 383).
Dhe kur myezini të thotë: “hajje ales-sal-lah” dhe “hajje alel fellah” - “ejani në namaz, ejani në shpëtim”, thuhet: “La havle ve la kuvvete il-la bil-lah” - “nuk ka fuqi dhe madhëri tjetër përveç Allahut”. (Shënon Muslimi, 385).
- Leximi i duasë pas ezanit, e cila është sunet.
“All-llahumme rabbe hadhihi ed-da’veti et-tammeti ves-salati el-kaimeti ati Muhammeden el-vesilete vel fedilete veb’ath-hu mekamen mahmudien el-ledhi vead-teh”. Që do të thotë: “O Allah, Zot i kësaj thirrjeje të plotë dhe i namazit, i cili do të falet, dhuroi Muhammedit ndërmjetimin dhe begatinë dhe lartësoje atë në vendin e lavdishëm, të cilin ia ke premtuar (mekami mahmud)”. (Shënon Buhariu, 589).
Në një transmetim tjetër ekziston thënia: “Inneke la tuhlifu el-miad”, që do të thotë: “Me të vërtetë Ti nuk e thyen premtimin”. Bin Bazi lidhur me pjesën e dytë të hadithit thotë se senedi i tij është hasen - i mirë. (Tuhfetu el-ahjar, 113).
Përveç kësaj ka edhe shtesa tjera në ketë lutje, të cilat nuk kanë bazë dhe janë bid’at, si: “ved-derexhete el-alijete err-rrefiah”, “nerxhu shefaate” apo “verzukna shefaatehu jevmel kijameh”. Sepse, lutjet e (vërteta) të Pejgamberit janë për t’iu afruar Allahut.
- Lutja në mes ezanit dhe ikametit.
Lidhur me këtë Pejgamberi ka thënë: “Nuk e refuzon Allahu lutjen, e cila bëhet në mes ezanit dhe ikametit”. (Shënon Ahmed bin Hanbel, 3/225; Ibën Huzejme, 426-427; Ibën Hibbani e ka bërë tahsis këtë hadith).
- Marrja e abdesit me përpikëri.
Në fillim është sunet të themi Bismil-lah dhe në fund të lexohet kjo lutje: “Dëshmoj se Allahu është Një i vetëm dhe nuk ka shoq, po ashtu dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Tij”. (Shënon Muslimi, 234).
Këndimi i besmeles në fillim të marrjes së abdesit, edhe pse është sunet, shumë pak njerëz e praktikojnë këtë, mirëpo Pejgamberi alejhi selam për këtë ka thënë: “Nuk ka abdes ai, i cili nuk fillon me të përmendurit e emrit të Allahut”. (Shënon Ebu Davudi, 110; Hafidh Mundhiri, dhe të tjeret e kanë cilësuar këtë hadith si hasen.). (Këtu bëjnë përjashtim ata, të cilët e harrojnë. Shënim i përkthyesit.).
Në një transmetim tjetër: “Filloni abdesin me Bismil-lah”. (Shënon Nesaiu, 78; Neveviu për senedin e këtij hadithi ka thenë se është xhejjid-i mirë). Pastaj hadithi: “O Zot! Më bën mua prej atyre që pendohen dhe pastrohen”. (Shënon Tirmidhiu, Sunen, 55).
- Përdorimi i misvakit.
Me keqardhje shprehemi se përdorimi i misvakut në mesin e dijetarëve muslimanë është një sunet i braktisur, mirëpo duhet ditur se lidhur me këtë çështje ka afër 100 transmetime të haditheve. Pastrimi i dhëmbëve mund të bëhet edhe me brushë apo diç tjetër, mirëpo bartja me vete e këtyre në namaz apo gjatë marrjes abdes nuk është praktike. Pejgamberi alejhi selam urdhëron: “Po të mos kisha frikë se do i mundoja muslimanët, do i urdhëroja për përdorimin e misvakut në çdo namaz”. (Shënon Muslimi, 252).
Misvaku nuk është vetëm për abdes apo namaz, por atë duhet ta kemi në çdo çast dhe ta bëjmë adet bartjen e tij, sepse Aisheja radijallahu anha ka thënë: “Puna e parë, të cilën e ka vepruar Pejgamberi alejhi selam kur ka hyrë në shtëpi është pastrimi i dhëmbëve me misvak”. (Shënon Muslimi, 253).
Në këtë mënyrë pra, goja jonë do të jetë e pastër dhe do ketë një erë të mirë, sepse pak më vonë do fillojmë leximin e Kur’anit (kur të fillojmë namazin), sepse Pejgamberi ka urdhëruar: “Pastroni gojët e juaja për Kur’anin”. (Keshfu el-esrar, 1/242; Albani për senedin e hadithit ka thënë se është i mirë, shih: Silsiletu el-ehadith es-sahiha, 1213).
- Veshja e rrobave te bukura dhe pastra.
Në lidhje me këtë Allahu thotë: “O bijtë e Ademit vishuni bukur për çdo namaz (lutje)”. (A’rafë, 31).
Allahu është Ai, i Cili e meriton që për të të zbukurohemi, njashtu veshja e rrobave të mira dhe përdorimi i erës e qetëson edhe trurin, kurse rrobat e punës apo fjetjes nuk ndikojnë mirë në tru.
- Të jenë rrobat dhe vendi i pastër për namaz.
Transmetohet nga Ebu Seid el-Huderiu radijallahu anhu se Pejgamberi alejhi selam ka thënë: “E gjithë sipërfaqja e tokës është xhami përveç varrezave dhe banjove-hamameve”. (Shënon Ebu Davudi, 496; Tirmidhiu, 317).
Ndalimi i faljes së namazit në varreza është frika nga shirku, sepse në shumë vende të botes janë përhapur varrperestet apo me një thënie tjetër adhuruesit e varrezave. Në momentet e vështira dhe kritike, është shirk që të kërkohet ndihmë nga ndokush tjetër përveç Allahut, t’i bëhet dua dikujt tjetër, apo edhe t’i mbështetet dikujt tjetër. Shkaku i ndalimit të faljes së namazit nëpër hamame është se ato janë vende të papastra. Në këtë kontekst përveç hamameve hyjnë edhe vendet tjera ku kryhet nevoja. Ka edhe vende tjera përveç këtyre dy vendeve ku është e ndaluar falja e namazit. Dhe nuk duhet të futemi në mendime apo vesvese për vendin se a është i pastër për namaz apo jo.
- Të dilet me kohë nga shtëpia.
Sepse transmetohet nga Ebu Umame se Pejgamberi ka thënë: “Ai, i cili del nga shtëpia e tij me qellim të faljes se një namazi farz në xhami merr sevape sikurse ai, i cili është veshur me ihram dhe shkon në haxh”. (Shënon Ebu Davudi, 558, me sened hasen). Nga ky hadith kuptohet se marrja e abdestit në shtëpi është më mirë.
- Të shkohet në xhami dalëngadalë dhe me kujdes.
Sepse transmetohet nga Ebu Hurejre se Pejgamberi alejhi selam ka thënë: “Mos vraponi gjatë shkuarjes në xhami, por shkoni me kujdes. Pjesën e namazit, të cilën e arrini falne (me xhemat), kurse pjesën tjetër e plotësoni (në vete)”. (Shënon Muslimi, 602; Nesaiu, 861).
- Të mos i kërcasim gishtat.
(Shënon Ibën Maxhe, Ikame, 42; Ahmed bin Hanbel, 5/163; Po ashtu është ndaluar kërsitja e gishtave në namaz, apo duke qenë në pritje të namazit. Shih; Tirmidhiu, 283).
- Ta presim namazin.
Transmetohet nga Ebu Hurejre se Pejgamberi të ketë thënë: “Nëse ka diçka që juve ju mbraps për të shkuar pran familjes suaj, e nëse ky është namazi, të cilin ju e pritni (për ta falur), ai llogaritet se është në namaz gjatë asaj kohe kur pret”. (Shënon Buhariu, 647; Muslimi, 275).
- Të drejtohen rreshtat-safat.
Transmetohet se Pejgamberi në lidhje me këtë ka thënë: “Drejtoni safat, sepse drejtimi i tyre është pjesë nga namazit”. (Shënon Buhariu, 723; Muslimi 433).
- Të mos lihet hapësirë në mes.
Sepse në atë hapësirë depërton shejtani. Për këtë Pejgamberi ka thënë: “Pasha Atë, i Cili e ka në dorë shpirtin tim, po e shoh një shejtan, i cili endet në mes të safave tuaj sikur një dele e zezë”. (Shënon Ebu Davudi, 667; Ibën Hibban, 387; Ibën Huzejme, 1545).
Pejgamberi alejhi selam shumë shpesh i këshillonte sahabët që t’i renditin rreshtat gjatë namazit. Për këtë shkak, sahabët kur falnin namazin i bashkonin shpatullat dhe këmbët. Për këtë Enesi radijallahu anhu thotë: “Çdo kush nga ne shpatullat dhe këmbët e veta i bashkonte-mbështeste për shpatullat dhe këmbët e tjetrit”. (Shënon Buhariu, 718, 725). Po ashtu këtë e transmeton edhe Nu’man bin Beshiri. (Shënon: Ebu Davudi, 662; Ibën Hibban, 396).
(Vërejtje: Ky artikull është shkëputur nga një broshurë, e cila shpjegon 33 shkaqe, të cilat sigurojnë qetësinë dhe lumturinë në namaz, nga autori: Muhammed Salih el-Munexhxhid. Në të ardhmen do vijojnë shkaqet tjera.)

NAMAZI I SABAUT

NAMAZI I SABAHUT

NAMAZI I SABAHUT:

2 REKATE SUNNET DHE 2 REKATE FARZ

Rekati i parë :
Ngrejmë duart dhe thojmë ALLAHU EKBER
Vendosim dorën e djathtë mbi të majten dhe lexojmë :

SUBHANEKE ALL-LLAHUMME
WE BIHAMDIKE WE TEBERAKESMUKE
WE TE’ALA XHEDDUKE WE LA ILAHE GAJRUKE

E’UDHU BIL-LAHI MINESH-SHEJTANIR-RAXHIM

BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

INNA A’TAJNA KEL KEWTHER
FES SAL-LI RABBIKE WENHAR
INNE SHANIEKE HUWEL EBTER

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 here)
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e dytë

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

ndërsa pas saj lexojmë një sure psh :

KUL HU WALL-LLAHU EHAD
ALL-LLAHUS SAMED
LEM JELID WE LEM JULED
WE LEM JEKUN L-LEHU KUFUWEN EHAD

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU

Pastaj lexojmë :

ALL-LLAHUME SAL-LI ‘ALA MUHAMMEDIN
WE ‘ALA ALI MUHAMMED
KEMA SAL-LEJTE ‘ALA IBRAHIME WE’ ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID
ALL-LLAHUME BARIK’ALA MUHAMMEDIN WE‘ALA ALI MUHAMMED KEMA BAREKTE’ALA IBRAHIME WE ‘ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID

Pas Salavateve lexojmë lutjen:

ALL-LLAHUME RABBENA ATINA FID DUNJA HASENETEN
WE FIL-AHIRETI HASENETEN WE KINA ‘ADHABEN NAR
RABBENA GFIRLI WE LI WALIDEJJE WE LIL-MU’MININE
JEWME JEKUMUL HISAB

Namazi përfundon me Selam: duke kthyer kokën në të djathtë thojmë:

ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH dhe në të majtë
ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH

NAMAZI I DREKES

namazi i drekes :

NAMAZI I DREKES:

4 REKATE SUNNET DHE 4 REKATE FARZ DHE 2 SUNNET

Rekati i parë :
Ngrejmë duart dhe thojmë ALLAHU EKBER
Vendosim dorën e djathtë mbi të majten dhe lexojmë :

SUBHANEKE ALL-LLAHUMME
WE BIHAMDIKE WE TEBERAKESMUKE
WE TE’ALA XHEDDUKE WE LA ILAHE GAJRUKE

E’UDHU BIL-LAHI MINESH-SHEJTANIR-RAXHIM

BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

INNA A’TAJNA KEL KEWTHER
FES SAL-LI RABBIKE WENHAR
INNE SHANIEKE HUWEL EBTER

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 here)
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e dytë

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

ndërsa pas saj lexojmë një sure psh :

KUL HU WALL-LLAHU EHAD
ALL-LLAHUS SAMED
LEM JELID WE LEM JULED
WE LEM JEKUN L-LEHU KUFUWEN EHAD

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU
REKATI I TRETE:
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e trete:

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e katert:

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU

Pastaj lexojmë :

ALL-LLAHUME SAL-LI ‘ALA MUHAMMEDIN
WE ‘ALA ALI MUHAMMED
KEMA SAL-LEJTE ‘ALA IBRAHIME WE’ ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID
ALL-LLAHUME BARIK’ALA MUHAMMEDIN WE‘ALA ALI MUHAMMED KEMA BAREKTE’ALA IBRAHIME WE ‘ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID

Pas Salavateve lexojmë lutjen:

ALL-LLAHUME RABBENA ATINA FID DUNJA HASENETEN
WE FIL-AHIRETI HASENETEN WE KINA ‘ADHABEN NAR
RABBENA GFIRLI WE LI WALIDEJJE WE LIL-MU’MININE
JEWME JEKUMUL HISAB

Namazi përfundon me Selam: duke kthyer kokën në të djathtë thojmë:

ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH dhe në të majtë
ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH

NAMAZI I IKINDIS

NAMAZI I IKINDISE

NAMAZI I IKINDISE:

4 REKATE SUNNET DHE 4 REKATE FARZ

Rekati i parë :
Ngrejmë duart dhe thojmë ALLAHU EKBER
Vendosim dorën e djathtë mbi të majten dhe lexojmë :

SUBHANEKE ALL-LLAHUMME
WE BIHAMDIKE WE TEBERAKESMUKE
WE TE’ALA XHEDDUKE WE LA ILAHE GAJRUKE

E’UDHU BIL-LAHI MINESH-SHEJTANIR-RAXHIM

BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

INNA A’TAJNA KEL KEWTHER
FES SAL-LI RABBIKE WENHAR
INNE SHANIEKE HUWEL EBTER

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 here)
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e dytë

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

ndërsa pas saj lexojmë një sure psh :

KUL HU WALL-LLAHU EHAD
ALL-LLAHUS SAMED
LEM JELID WE LEM JULED
WE LEM JEKUN L-LEHU KUFUWEN EHAD

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU
REKATI I TRETE:
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e trete:

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e katert:

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU

Pastaj lexojmë :

ALL-LLAHUME SAL-LI ‘ALA MUHAMMEDIN
WE ‘ALA ALI MUHAMMED
KEMA SAL-LEJTE ‘ALA IBRAHIME WE’ ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID
ALL-LLAHUME BARIK’ALA MUHAMMEDIN WE‘ALA ALI MUHAMMED KEMA BAREKTE’ALA IBRAHIME WE ‘ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID

Pas Salavateve lexojmë lutjen:

ALL-LLAHUME RABBENA ATINA FID DUNJA HASENETEN
WE FIL-AHIRETI HASENETEN WE KINA ‘ADHABEN NAR
RABBENA GFIRLI WE LI WALIDEJJE WE LIL-MU’MININE
JEWME JEKUMUL HISAB

Namazi përfundon me Selam: duke kthyer kokën në të djathtë thojmë:

ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH dhe në të majtë
ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH

NAMAZI I AKSHAMIT

NAMAZI I AKSHAMIT

3 REKATE FARZ DHE 2 REKATE SUNNET

Rekati i parë :
Ngrejmë duart dhe thojmë ALLAHU EKBER
Vendosim dorën e djathtë mbi të majten dhe lexojmë :

SUBHANEKE ALL-LLAHUMME
WE BIHAMDIKE WE TEBERAKESMUKE
WE TE’ALA XHEDDUKE WE LA ILAHE GAJRUKE

E’UDHU BIL-LAHI MINESH-SHEJTANIR-RAXHIM

BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

INNA A’TAJNA KEL KEWTHER
FES SAL-LI RABBIKE WENHAR
INNE SHANIEKE HUWEL EBTER

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 here)
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e dytë

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

ndërsa pas saj lexojmë një sure psh :

KUL HU WALL-LLAHU EHAD
ALL-LLAHUS SAMED
LEM JELID WE LEM JULED
WE LEM JEKUN L-LEHU KUFUWEN EHAD

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU
REKATI I TRETE:
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e trete:

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU

Pastaj lexojmë :
ALL-LLAHUME SAL-LI ‘ALA MUHAMMEDIN
WE ‘ALA ALI MUHAMMED
KEMA SAL-LEJTE ‘ALA IBRAHIME WE’ ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID
ALL-LLAHUME BARIK’ALA MUHAMMEDIN WE‘ALA ALI MUHAMMED KEMA BAREKTE’ALA IBRAHIME WE ‘ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID

Pas Salavateve lexojmë lutjen:

ALL-LLAHUME RABBENA ATINA FID DUNJA HASENETEN
WE FIL-AHIRETI HASENETEN WE KINA ‘ADHABEN NAR
RABBENA GFIRLI WE LI WALIDEJJE WE LIL-MU’MININE
JEWME JEKUMUL HISAB

Namazi përfundon me Selam: duke kthyer kokën në të djathtë thojmë:

ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH dhe në të majtë
ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH

NAMAZI I JACISË

NAMAZI I JACISE:

4 REKATE SUNNET 4 REKATE FARZ , 2 SUNNET DHE 3 REKATE VITER

Rekati i parë :
Ngrejmë duart dhe thojmë ALLAHU EKBER
Vendosim dorën e djathtë mbi të majten dhe lexojmë :

SUBHANEKE ALL-LLAHUMME
WE BIHAMDIKE WE TEBERAKESMUKE
WE TE’ALA XHEDDUKE WE LA ILAHE GAJRUKE

E’UDHU BIL-LAHI MINESH-SHEJTANIR-RAXHIM

BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

INNA A’TAJNA KEL KEWTHER
FES SAL-LI RABBIKE WENHAR
INNE SHANIEKE HUWEL EBTER

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 here)
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e dytë

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

ndërsa pas saj lexojmë një sure psh :

KUL HU WALL-LLAHU EHAD
ALL-LLAHUS SAMED
LEM JELID WE LEM JULED
WE LEM JEKUN L-LEHU KUFUWEN EHAD

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU
REKATI I TRETE:
Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e trete:

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Thojmë ALL-LLAHU EKB ER dhe ngritemi në këmbë për rekatin e katert:

Vendosim doren e djathtë mbi të majten dhe lexojmë suren FATIHA :
BISMIL-LAHIR-RAHMANIR-RAHIM
EL HAMDULIL-LAHI RABBIL ‘ALEMIN
ER-RAHMANIR-RAHIM
MALIKI JEWMID-DIN
IJJAKE NA’BUDU WE IJJAKE NEST’AIN
IHDINAS-SIRATAL MUSTEKIM
SIRATAL-LEDHINE EN ‘AMTE ‘ALEJHIM,
GAJRIL MAGDUBI ’ALEJHIM WE LED-DAL-LIN(AMIN)

Duke thënë ALLAHU EKBER kërrusemi dhe vejmë duartë mbi gjunjë.(RUKU) dhe thojmë

SUBHANE RABBIJELADHIM. (3 herë)

Duke thënë : SEMI’ALLAHU LIMEN-HAMIDEH

drejtohemi dhe thojmë : RABBENA LEKEL HAMD

Thojmë ALLAHU EKBER
përulemi duke vënë gjunjët,duart dhe ballin në tokë dhe thojmë
SUBHANE RABBIJEL A’LA (3 herë)

Pastaj thojmë ALL-LLAHU EKBER

dhe ulemi duke thënë RABBI GFIRLIJ (2 herë)
Thojmë ALL-LLAHU EKBER
dhe bëjmë edhe nje sexhde
duke thënë përseri SUBHANE RABBIJEL A’LA (3here)

Pas sexhdes së dytë ulemi dhe lexojmë :

ET-TEHIJJATU LIL-LAHI WES-SALAWATU WET-TAJJIBATU
ES-SELAMU’ALEJKE EJJUHEN-NEBIJU
WE RAHMETULL-LLAHI WE BEREKATUHU
ES-SELAMU’ALEJNA WE’ALA’IBADIL-LAHIS-SALIHIN
ESH-HEDU EN LA-IL-LAHE IL-LALL-LLAH
WE ESH-HEDU ENNE MUHAMMEDEN’ABDUHU WE RESULUHU

Pastaj lexojmë :

ALL-LLAHUME SAL-LI ‘ALA MUHAMMEDIN
WE ‘ALA ALI MUHAMMED
KEMA SAL-LEJTE ‘ALA IBRAHIME WE’ ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID
ALL-LLAHUME BARIK’ALA MUHAMMEDIN WE‘ALA ALI MUHAMMED KEMA BAREKTE’ALA IBRAHIME WE ‘ALA ALI IBRAHIM
INNEKE HAMIDUN MEXHID

Pas Salavateve lexojmë lutjen:

ALL-LLAHUME RABBENA ATINA FID DUNJA HASENETEN
WE FIL-AHIRETI HASENETEN WE KINA ‘ADHABEN NAR
RABBENA GFIRLI WE LI WALIDEJJE WE LIL-MU’MININE
JEWME JEKUMUL HISAB

Namazi përfundon me Selam: duke kthyer kokën në të djathtë thojmë:

ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH dhe në të majtë
ES-SELAMU ‘ALEJKUM WE RAHMETULL-LLAH

NAMAZI I XHUMASË

SI FALET NAMAZI I XHUMASE:

GJITHSEJT FALEN 16 REKATE,

1. SE PARI FALEN 4 REKATE SUNNET TE XHUMAS , E BEJME NIJET: “E BERA NIJET NE EMER TE ALLAHUT TE FAL SUNNETIN E PARE TE XHUMAS, U KTHEVA NGA KIBLA”.
2. PAS FALJES SE SUNNETIT, BRENDA NE XHAMI KENDOHET EZANI I DYTE DHE HUTBJA.
3. PASI TE KENDOHET HUTBJA, KENDOHET IKAMETI DHE ME XHEMAT FALET FARZI 2 REKATESH. NIJETI ME KETE RAST THUHET:” E BERA NIJET NE EMER TE ALL-LLAHUT TA FALI FARZIN E XHUMAS, U KTHEVA NGA KIBLA, IU MBESHTETA IMAMIT”.
4. PASI TE FALET FARZI I NAMAZIT TE XHUMAS, FALET SUNNETI I DYTE I XHUMAS PREJ 4 REKATESH. EDHE KY SUNNET FALET SI SUNNETI I PARE I DREKES.
5. PASTAJ 4 REKATE AHIRI DHUHRIT(TE DREKES SE MBRAME)
6. DHE NE FUND 2 REKATE TE QUAJTURA SUNNETU-L-UAKTI, SON SUNNET.

CILAT LUTJE DUHET BERE PAS NAMAZIT TE XHUMASE

PAS NAMZIT TE XHUMASE THUHET:

1. IHLAS – 7 HERE

ALL-LLAHU ESHTE NJE,
ALL-LLAHU ESHTE AI CDO KRIJESE
I DREJTOHET PER CDO NEVOJ.
AS SKA LINDUR KE, AS NUK ESHTE I LINDUR.
DHE ATIJ ASKUSH NUK ESHTE I BARABARTE.

PASTAJ 2. FELEK – GJITHASHTU 7 HERE

I MBESHTETEM ZOTIT TE AGIMIT,
PREJ DEMIT TE CDO KRIJESE
QE AI E KRIJOI,
DHE PREJ ERRESIRES SE NATES
KUR NGRYSET PLOTESISHT.
DHE PREJ DEMIT TE ATYRE QE
LIDHIN DHE FRYEJNE NYJA.
EDHE PREJ DEMIT TE SMIREKEQIT
KUR SIPAS SMIRES VEPRON.

PASTAJ 3. NAS – GJITHASHTU 7 HERE:

MBESHTETEM ME ZOTIN E NJEREZVE,
SUNDUESIN E NJEREZVE,
TE ADHURUARIN E NJEREZVE,
PREJ SE KEQES SE CYTESIT QE FSHIHET,
I CILI BEN CYTJE NE ZEMRAT E NJEREZVE,
QOFTE AI NGA XHINET, OSE NGA NJEREZIT.

DHE NE FUND 4. KAFIRUN, GJITHASHTU 7 HERE:

O JU, JOBESIMTARE,
UNE NUK ADHUROJ ATE FE QE JU ADHURONI,
AS JU NUK JENI ADHURUES TE ASAJ QE UNE ADHUROJ,
DHE UNE KURR NUK DO TE JEM ADHURUES
I ASAJ QE JU ADHURONI,
POR EDHE JU NUK DO TE JENI
ADHURUES TE ATIJ QE UNE E ADHUROJ,
JU NUK KENI FENE TUAJ, E UNE KAM
FENE TIME QE I PERMBAHEM.

] Namazi i xhumasë
All-llahut Te’álá e ka veçuar ditën e premte me madhërinë e Tij.Ai ka madhëruar myslimanët qënë kohën e drekes(të ylesë) të kësaj dite të falin namazin e xhumasë.
All-llahu Te’álá, në ajetet 9 e 10 të sures El-Xhum'a urdhëron: "O ju që besuat, kur thirret ezani për namaz ditën e xhuma, shpejtoni për të dëgjuar hytben dhe për të falur namazin e xhumasë dhe lini shitblerjen. Kjo është shumë e dobishme për ju nëse e dini. E kur të kryhet namazi, atëherë shpërndahuni në tokë për t'i kryer punët tuaja të jetës dhe kërkoni begatinë e All-llahut, por edhe ta përmendni shpesh All-llahun, ashtu që të gjeni shpëtim ."
Pas namazit, ai që do, shkon dhe kryen punën, ai që do rri në xhami dhe fal namaz, këndon Kur'an dhe bën dua. Kur të fillojë koha e namazit të xhumasë, shitblerja është gjynah .
Pejgamberi ynë (salall-llahu alejhi ve selem) në hadithe të ndryshme ka theksuar:
"Muslimani nëse merr gusul (lahet) ditën e xhuma dhe shkon në namaz të xhumasë, i falen gjunahet e një jave dhe për çdo hap i jepen sevape".
"Më e vlefshmja prej ditëve është dita e xhuma. Dita e xhuma është më e vlefshme se dita e bajramit dhe se dita e ashureve. Dita e xhuma është bajrami (festa) i besimtarëve në dynja e në ahiret."
"Nëse dikush, pa qenë i penguar, nuk i fal tri namaze të xhumasë, All-llahu Te’álá ia vulos zemrën dhe nuk bën mirësi më"
"Pas namazit të xhumasë, është një çast që lutja e besimtarit atë çast, nuk refuzohet".
"Atë që pas namazit të xhumasë e lexon shtatë herë suren Ihlas dhe Muavazetejn (Felak dhe Nass), All-llahu Te’álá e ruan një javë nga fatkeqësia, nga belaja dhe nga punët e këqija".
"Ashtu siç u është dhënë dita e shtunë jahudinjve, dita e diel të krishterëve edhe dita e xhuma u është dhënë myslimanëve. Këtë ditë, për myslimanët ka mirësi dhe bereqet".
Për ibadetet e bëra ditën e premte, u jepen më së paku dyfish sevap se për ibadetet e bëra ditëve të tjera. Edhe gjynahet e bëra ditën e premte, regjistrohen dyfish.
Ditën e premte tubohen shpirtat dhe njihen me njëri- tjetrin. Dhe është mirë të vizitohen varrezat. Këtë ditë ndërpriten ndëshkimi në varr. Sipas disa dijetarëve ndëshkimi i besimtarëve tashmë nuk fillon. Besimtarët që vdesin këtë ditë dhe në natën e saj, nuk e vuajnë dënimin e varrit. Gjithashtu ditën e premte Xhehennemi nuk është shumë i nxehtë. Ademi alejhisselam është krijuar ditën e xhuma dhe po ditën e xhuma ai është nxjerrë nga Xhenneti. Xhennetlinjtë, All-llahun Te’álá do ta shohin ditëve të xhuma.
Farzet e namazit të xhumasë
Ditën e xhuma falen gjashtëmbëdhjetë rekate. Prej këtyre dy rekate janë farz për t'u falur. Ky është farz shumë më i fuqishëm se namazi farz i drekës. Për të qenë farz namazi i xhumasë, ka dy lloje kushtesh:
1. Kushtet Eda (borxhi ose shpagimi e diçkaje që është si borxh)
2. Kushtet Vuxhub (që s'mund të braktiset, i nevojshëm).
Nëse njëri nga kushtet “eda” nuk plotësohet, namazi nuk pranohet. Edhe nëse mungojnë kushtet vuxhub pranohet.
Kushtet e quajtura eda, domethënë kushtet për të qenë i drejtë namazi i xhumasë janë shtatë:
1. Ta falësh namazin në qytet (mendohet në vendbanim më të madh, me xhami).
2. Të falim me leje të kryetarit të shtetit, valiut ose të udhëheqësit të Bashkësisë fetare. Hatibi i caktuar nga këta, mund ta lërë zëvendës tjetërkënd në vend të tij. (Në rastin tonë Bashkësia Islame, pra kryetari i saj i autorizon imamët për faljen e xhumasë).
3. Të falet në kohë të namazit të drekës.
4. Të lexohet hytbja gjatë kësaj kohe. (Alimët thonë se të lexuarit e hytbes së xhumasë është të thuash All-llahu ekber duke ndenjur në namaz).
Hytbja është fjalim instruktiv i imamit që mbahet për lavdrimet e All-llahut, falenderimin e Pejgamberit dhe si këshillim i myslimanëve nga vendi i shenjtë i quajtur minber. Hytbja duhet të dëgjohet me respekt dhe kujdes. Një pjesë e hytbes shprehet në gjuhën tonë e një pjesë në gjuhën arabe. Ta lexosh shkurt hytben, është sunnet. E ta lexosh gjatë, është mekruh.
5. Të lexohet hytbja para namazit.
6. Namazi i xhumasë të falet me xhemat.
7. Dyert e xhamisë të jenë të hapur për çdo kënd.
Kushtet e namazit të xhumasë të quajtur vuxhub janë nëntë:
1. Të banosh në atë qendër banimi. Për mysafirët nuk është farz.
2. Të jeshë i shëndoshë, për të sëmurët, për kujdestarin që nuk mund ta lërë të sëmurin dhe për pleqtë nuk është farz.
3. Të jesh i lirë(të mos jeshë rob)
4. Të jesh mashkull. Për femrat nuk është farz.
5. Të jesh i mençur dhe i moshës madhore (i pjekur).
6. Të mos jesh qorr. Për të verbrin, edhe nëse ka kush e dërgon rrugës, nuk është farz.
7. Të mund të ecësh. Edhe nëse ka mjet transporti, për të paralizuarin, për atë pa këmbë, nuk është farz.
8. Të mos jesh i burgosur dhe të mos kesh frikën e armikut, të pushtetit dhe të gabitësit.
9. Të mos ketë shi, borë, furtunë, baltë dhe të ftohtë të tepruar.
Si falet namazi i xhumasë?
Ditën e xhuma, kur thirret ezani i drekës, falen gjithsej gjashtëmbëdhjetë rekate, përfshirë edhe ato të xhumasë. Këto radhiten si vijon.
1. Së pari falen vetëm katër rekate sunnet të xhumasë. Ky sunnet falet si sunneti i parë i drekës. Për këtë nijeti bëhet kështu: "E bëra nijet, në emër të All-llahut të fal sunnetin e parë të xhumasë, u ktheva nga kiblja".
2. Pastaj, pas faljes së sunnetit, brenda në xhami këndohet ezani i dytë dhe hytbja.
3. Pasi të këndohet hytbja, këndohet ikameti dhe me xhemat falet farzi dyrekatësh i namazit të xhumasë. Për farz nijeti bëhet kështu: "E bëra nijet në emër të All-llahut, ta falin farzin e xhumasë. U ktheva nga kiblja, iu mbështeta imamit".
4. Pasi të falet farzi i namazit të xhumasë, falet sunneti i dytë i xhumasë prej katër rekatesh. Edhe ky sunnet falet sikur sunneti i parë i drekës.
5. Pas këtij, mund t'i falim katër rekatet ahiri dhuhrit (të drekës së mbramë) e cila theksohet me nijet dhe falet sikurse farzi i drekës
6. Dhe në fund dy rekate të quajtura sunnetu-l-vakti, i cili duhet theksuar me nijet dhe falet sikur sunneti i mbramë i drekës.
7. Dhe më pastaj lexohen “ajetin kursi”bëhen tespihet dhe duaja.
Sunnetet dhe të mirat e ditës së xhuma
1. Xhumanë ta presësh që nga dita e enjte.
2. Ditën e xhuma të marrësh gusul (të lahesh).
3. Të rruhesh (ai që mban mjekër, ta rregullojë) dhe t'i presh thonjtë.
4. Të shkosh herët, aq sa mundesh, për namazin e xhumasë.
5. Që të kalosh në safe të përparme, nuk duhet kaluar nëpër supe të xhematit.
6. Të mos kalosh përpara atij që fal namaz në xhami.
7. Të mos flasësh asgjë pasi të hipë predikusi në minber, madje të mos i përgjigjesh me shenja atij që flet, dhe të mos e përsëritësh ezanin.
8. Pas namazit të xhumasë t'i lexosh shtatë herë suret Fatiha, Kafirun, Ihlas, Felak dhe Nas.
9. Të rrish në xhami deri në ikindi dhe të bësh ibadet.
10. Të jesh i pranishëm në mësimet, ligjëratat e dijetarëve të Ehli sunnetit.
11. Ta kalosh ditën e xhuma gjithnjë me ibadet.
12. Të këndosh salavate ditën e xhuma.
13. Të këndosh Kur'ani Kerim. Duhet kënduar sureja Kehf.
14. Të japësh sadaka.
15. Të vizitosh nënën, babanë apo varret e tyre.
16. Të përgatisësh mjaft ushqime dhe ëmbëlsira në shtëpi.
17. Të falësh shumë namaz. Atyre të cilëve u ka mbetur namazi për kaza, duhet të falin atë namaz.

NAMAZI I BAJRAMEVE

Me emrin e All-llahut meshiruesit meshirBërsit
Namazet e bajramit
Dita e parë e muajit hënor(arab) Sheval është dita e parë e Fitër (ramazan) bajramit, kurse dita e dhjetë e muajit hënor Dhilhixhxhe është dita e parë e Kurban bajramit(bajrami i vogël). Këto dy ditë, është vaxhib për meshkujt që gjysmë ore pasi të lindë dielli të falin dy rekate të namazit të bajramit.
Kushtet e namazeve të bajramit janë si kushtet e namazit të xhumasë. Por këtu hytbeja është sunnet dhe lexohet pas namazit.
Në bajramin e madh(ramazanit) është mustehab që para namazit të hash ëmbëlsirë (hurmë, karamele), të marrësh gusul, të përdorësh misvakun, të veshësh rrobat më të mira, të japësh fitrin dhe rrugës të këndosh ngadalë tekbir.
Në bajramin e vogël (kurbanit)është mustehab që para namazit të mos hash gjë, pas namazit të hash së pari mish kurbani, duke shkuar në namaz të këndosh tekbir me zë e ai që është i penguar (me arsye), pa zë.
Namazet e bajramit janë dyrekatësh. Falen me xhemat dhe nuk mund të falen vetëm.
Si falet namazi i bajramit
1. Së pari bëhet nijeti: "E bëra nijet në emër të All-llahut të fal namazin e Fitër-bajramit, u ktheva nga kiblja, iu drejtova imamit" dhe marrim tekbir pas imamit. Pastaj këndohet Subhaneke.
2. Pas Subhanekes, marrim tri tekbire duke i ngritur duart te veshët. Në dy tekbiret e para duart i mbajmë të lëshuara anash e në të tretin lidhen nën kërthizë. Imami së pari lexon Fatihanë, pastaj një sure dhe bashkërisht përkulemi në ruku.
3. Në rekatin e dytë, imami së pari lexon Fatihanë dhe një sure. Pastaj duke marrë tre tekbire radhazi, duart ngrihen te veshët duke i lëshuar anash pas çdo tekbiri. Në tekbirin e katërt, pa i ngritur duart te veshët, përkulemi në ruku. Pastaj biem në sexhde dhe kryhet si farzi i xhumasë.
Tekbiri Teshrik
Nga namazi i sabahut, natën e kurban bajramit e deri në namazin e ikindisë të ditës së katërt të bajramit, për haxhinjtë e për ata që nuk kanë shkuar në haxh, për secilin mashkull e femër, në qoftë se të falet me xhemat, apo vetëm, pas namazeve farz, sa po të japë selam është vaxhib të lexojë një herë tekbirin teshrik.
Pas namazit të xhenazes nuk lexohet. Pasi të dalësh nga xhamia dhe pasi të flasësh nuk duhet të lexohet.
Nëse imami e harron tekbirin, xhemati nuk e braktis. Meshkujt mund ta këndojnë me zë të lartë. Gratë e këndojnë ngadalë.
Tekbiri teshrik është:
"ALL-LLAHU EKBER, ALL-LLAHU EKBER. LA ILAHE IL-LALL-LLAHU VALL-LLAHU EKBER. ALL-LLAHU EKBER VE LIL-LAHILHAMD".

NAMAZI I XHENAZEVE

Me emrin e All-llahut , Meshiruesit Meshirbërsit
Namazi i xhenazes
Namazi i xhenazes është farzi kifajë, për të gjithë ato meshkujt që mësojnë se ka vdekur një besimtar, qoftë ai mashkull a femër. Namazi i xhenazes është adhurimi për All-llahun dhe lutje për personin e vdekur. Ai që nuk e konsideron të rëndësishëm, rrezikon imanin.
Kushtet e namazit të xhenazes
1. I vdekuri duhet të jetë mysliman.
2. Duhet të lahet. Atij që është varrosur pa e larë, nëse nuk është mbuluar me dhé, nxirret, lahet dhe pastaj i falet namazi.
Vendi ku gjenden xhenazeja dhe imami, duhet të jetë i pastërt.
3. Gjysma e trupit të xhenazes (gjysma e trupit) me ose pa kokë duhet të jetë para imamit.
4. Xhenazja në tokë ose afër tokës duhet të jetë e mbajtur në duar ose e vendosur në gur. Koka e xhenazës vjen në anën e djathtë të imamit, këmbët në anën e majtë. Ta vendosësh mbrapsht është gjynah.
5. Xhenazja duhet të përgatitet në prani të imamit.
6. Vendet e turpshme (auret) të xhenazes dhe të imamit duhet të jenë të mbuluara.
Farzet e namazit të xhenazes
1. Të marrësh katër herë tekbir
2. Të falesh në këmbë.
Sunnetet e namazit të xhenazes
1. Të këndosh Subhaneken.
2. Të këndosh salavat.
3. Të këndosh duatë, të cilat mund të jenë si ato që këndohen në namaz kur rrimë ulur në ndenje.
Namazi i xhenazes nuk falet brenda në xhami.
Namazi i xhenazes duhet t'i falet secilit mysliman e myslimane, të madhit dhe të voglit, përveç fëmijës që lind i vdekur. Kurse fëmijës që vdes pasi të ketë lindur i gjallë, i vihet emri, lahet, vishet me qefin dhe i falet namazi.
Në kohën kur mbartet xhenazeja, tabuti(akrivoli) mbahet në të katër anët. Çdo kush e mban nga dhjetë hapa, së pari e vë në supin e djathtë anën nga koka e xhenazes, pastaj anën e këmbëve në supin e djathtë, pastaj anën e kokës në supin e majtë, pastaj anën e këmbëve në supin e majtë. Kur të arrihet te varri, pa u lëshuar xhenazja në tokë, nuk bën të ulemi. Duke u varrosur, ata që nuk kanë punë, mund të rrinë ulur.
Si falet namazi i xhenazes
Të katër tekbiret e namazit të xhenazes janë si një rekat. Prej këtyre katër tekbireve vetëm në të parin ngrihen duart tek veshët. Në tre tekbirët e tjerë nuk ngrihen duart më.
1. Pasi të merret tekbiri i parë, lidhen duart dhe këndohet "Subhaneke" dhe para fjalëve "Ve la ilahe gajruke" shtohet fjala "Ve xhel-lethenauke". Fatihaja nuk këndohet.
2. Pas tekbirit të dytë, pa i ngritur duart te veshët, këndohen Salavatet.
3. Pas tekbirit të tretë lexohet duaja e xhenazes. (Në vend të duasë së xhenazes mund të lexohet edhe "Rabbena atina...", ose vetëm të thuash "All-llahumagfirleh" ose me nijet duaje ta lexosh Fatihanë.
4. Pas tekbirit të katërt menjëherë jepet selam në të djathtë e në të majtë.
Imami vetëm katër tekbiret dhe selamin i shqipton me zë të lartë, të tjerat i lexon në vete.
Pasi të falet namazi i xhenazes, nuk lejohet të bësh dua pranë akrivolit . Është mekruh.
Varri duhet të jetë i thellë sa gjysma e shtatit dhe ana e djathtë e kufomës në varr është e kthyer nga kibla.

NAMAZI I TERAVISË

Namazi i teravisë
Namazi i teravive, për meshkujt e për femra është sunnet. Falet çdo natë të muajit të Ramazanit. Falja e tij me xhemat është sunneti kifaje (sunnet i përbashkët). Falet pas sunnetit të dytë të jacisë dhe para vitrit. Mund të falet edhe pas vitrit. Për shembull, ai që ka arritur një pjesë të teravive dhe e fal vitrin me imam, rekatet e teravive që nuk i ka arritur, i fal pas vitrit.
Ai që nuk e fal namazin teravi nuk mund ta bëjë kaza. Nëse bëhet kaza, quhen nafile dhe jo teravih.
Namazi i teravisë ka njëzet rekate.
Si falen teravitë?
Vitër namazi falet vetëm në muajin e Ramazanit falet me imam. Namazi i teravive është e pëlqyer të falet duke dhënë selam pas dy rekatesh apo pas katër rekatesh.
Namazi teravisë zakonisht falet me xhemat në xhami, por edhe në vende të tjera. Mund të falet edhe vetëm në shtëpi, por nuk e ka sevapin e të falurit me xhemat dhe në xhami. Nëse falet në shtëpi me një apo me disa persona xhemat, ka njëzet e shtatë herë më shumë sevap sesa të falet vetëm. Ata që nuk e kanë falur jacinë me xhemat, teravitë nuk mund t'i falin me xhemat. Një person që nuk e ka falur jacinë me xhemat, fal më parë farzet e jacisë vetëm e më pas mund të falë teravitë me xhematin.
Mund të falet me një nijet kur i fillojmë teravitë me tekbirin e parë fillestar, por ta bësh nijet në çdo tekbir fillestar është më mirë. Nijeti bëhet kështu: "E bëra nijet në emër të All-llahut, të fal namazin e teravive, u ktheva nga kibla, iu drejtova imamit".

NAMAZET KAZA

Namazet kaza
Namazin është një ibadet që bëhet personalisht me trup dhe atë nuk mund ta falë dikush në vendin tënd. Çdokush duhet ta falë vetë. Të falurit e namazeve në kohë të vet quhet Eda. Në çfarëdo kohe tjetër që ta falësh quhet përsëritje. Për shembull, nëse ka mundësi që pa kaluar koha e namazit të falur në formën mekruh, gjithmonë të jetë vaxhib, pasi t'i kalojë koha, quhet Kaza.
Kur fal kohët ditore të namazit farzet e vitrin dhe kur këto i bën kaza, është farz të ruhet renditja. Pra kur e fal namazin, duhet pasur kujdes për rendin e tyre. Ai që nuk ka më shumë se pesë kohë për kaza, quhet njeri që e mban renditjen. Farzi i xhumasë duhet falur gjatë kohës së namazit të drekës së asaj dite. Ai që nuk mund të zgjohet për namazin e sabahut, nëse i kujtohet madje edhe duke u kënduar hytbja, menjëherë duhet ta bëjë kaza atë. Pa e falur një kohë të namazit nuk lejohet të falen pesë namazet pas tij. Në hadithi sherif është thënë: “Ai që një namaz i kalon në gjumë, ose që harron, nëse i kujtohet kjo duke e falur me xhemat namazin e mëpastajmë, le ta mbarojë namazin me imam dhe pastaj le ta bëjë kaza namazin e mëparshëm. Pas këtij le ta falë përsëri atë që ka falur me imam”.
Farzin ta bësh kaza, është farz dhe Vaxhibin ta bëshë kaza, është vaxhib. Sunnetin ta bësh kaza nuk është urdhëruar. Dijetarët e medhhebit Hanefi i njoftojnë njerëzit se: Namazet sunnete janë urdhëruar të falen vetëm në kohën e vet, nuk mbeten borxh për njerëzit. Për këtë arsye nuk është urdhëruar që pas kohës së vet të falen kaza sunnet. Sunneti i sabahut, meqë është i afërt me vaxhibin, atë ditë para drekës bëhet kaza së bashku me farzin. Sunneti i sabahut nuk bëhet kaza pas dreke, ndërsa sunnetet e tjera nuk bëhen kaza, në asnjë kohë. Nëse bëhet kaza, nuk e arrin sevapin e sunnetit. Konsiderohet si namaz nafile.
Është gjynah i madh që namazet farz t'i lësh me dije dhe pa arsye. Namazet e këtilla të pafalura në kohën e vet duhen falur kaza. Që një namaz farz dhe vaxhib, të lihet pa falur me qëllim, ka dy arsye të lejuara: Njëra është të gjendesh përballë armikut. E dyta, ai që është në rrugë (në udhëtim). Ai që nuk e ka bërë nijet të shkojë në rrugë tri ditëshe, është në rrugë dhe që ka frikë nga hajdutët, kafshët grabitqare, vërshimi i lumit, furtuna etj. Këta atëherë kur nuk mund të falin as ulur dhe duke u kthyer nga cilado anë, ose kur nuk mund të falen as mbi kafshë, me sheriat mund ta lënë për kaza . T'i lësh farzet për kaza me këto dy arsye, nuk ka gjynah siç nuk ka edhe kur të kalon për shkak të gjumit, dhe harresës. Në komentin Eshbah thuhet: "Është në rregull të falet namazi pas kohës së vet edhe kur lihet për ta shpëtuar atë që është duke u mbytur në ujë ose për ndonjë shkak të ngjashëm". Por, është farz të falet kaza menjëherë, sapo të pushojë arsyeja.
Përveç tri kohëve kur është haram të falesh, është lejuar të falesh kazanë me kusht që ta falësh në kohë të lirë. Por është gjynah t'i vonosh shumë, sepse pejgamberi ynë (salall-llahu alejhi ve selem), katër kohët e namazeve që nuk ka mundur t'i falë për shkak të ashpërsisë së luftës së Hendekut, menjëherë atë ditë i ka falur sëÊbashku me xhemat me ashabët kiramë edhe pse ishin të plagosur e të lodhur. Pejgamberi (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "T'i bashkosh dy farze, është nga gjynahet e mëdha". Domethënë, namazin të mos e falësh në kohen e vet dhe ta lësh pas kohës së vet, është gjynah i madh. Në një hadith të Pejgamberit thuhet: "Atë që një namaz e fal pasi t'i kalojë koha, All-llahu e lë tetëdhjetë hukbe në Xhehennem". Një hukbe është sa tetëdhjetë vite të Ahiretit kurse një ditë e Ahiretit është sa një mijë vite të dynjasë. Kur dënimi për një kohë të namazit të falur pas kohës së vet është kaq i madh, duhet menduar dënimi për atë që nuk e fal fare.
Profeti ynë (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "Namazi është shtyllë e besimit. Ai që fal namaz, e ka drejtuar besimin e tij". Në një hadith tjetër ka thënë:
"Ditën e Kiametit, pyetja e parë, pas imanit, do të jetë për namazin". All-llahu Te’álá do të urdhërojë: "O robi im! Nëse ia del ta japësh llogarinë e namazit, ke shpëtuar. Hesapet e tjera t'i lehtësoj". Dhe në ajetin dyzet e pesë të sures Ankebut thotë: "Namazi i falur pa të meta, e ruan njeriun nga veprimi i punëve të shëmtuara e të ndyra". Ndërsa Pejgamberi (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë se: "Çastet kur njeriu është më së afërmi me Krijuesin e vet, është çasti kur fal namaz".
Mosfalja e cilitdo namaz në kohën e vet nga një mysliman është dyllojësh:
1 - Është mosfalje me arsye.
2 - Është braktisje nga përtacia edhe pse namazin e di për detyrë dhe i kushton rëndësi.
Ta falësh namazin farz pasi t'i kalojë koha, pra, ta lësh për kaza, pa ndonjë arsye, është haram, është gjynah i madh. Ky gjynah kur bëhet kaza namazi, nuk falet. Kur bëhet kaza, falet vetëm gjynahu i mosfaljes së namazit. Njeriu, pa i bërë kaza namazet, vetëm me teube, nuk nuk mund t’i falen. Nëse bën teube, pasi t'i bëjë kaza, shpresohet të falet. Kur bën teube, duhet t'i bëjë kaza namazet që nuk i ka falur. Derisa ka forcë për të bërë kaza, nëse nuk bën kaza, konsiderohet se ka bërë një tjetër gjynah të madh. Ky gjynah shtohet për një shkallë sa herë që t'i kaloj koha bosh aq kohë sa do t'i mjaftoj për të fal çdo namaz. Sepse, është farz që në kohë të lirë, ta bësh menjëherë namazin kaza .
SHPJEGIM: (A falet kaza në vend të sunneteve?)
Abdulkadër Gejlani në librin e tij "Futuhu-l-gajb" thotë: "Besimtarët pikësëpari duhet t'i kryejnë farzet. Pasi t'i kryejnë farzet, i kryejnë sunnetet. Pas këtyre, njeriu merret me nafilet. Të merresh me sunnete derisa ke farze borxh është jashtë llogjike". Sunnetet e atij që ka farz borxh, nuk pranohen. Aliu radi-allahu anh njofton se Resulull-llahi (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "Ai që mbi vete ka borxh farze, nëse fal nafile pa e falur kazanë, është munduar kot. Personit të tillë derisa të mos e paguajë kazanë, All-llahu nuk ia pranon namazet nafile ". Abdulhak Dehlevi, një nga dijetarët e medhhebit Hanefi, duke e komentuar këtë hadith që e shënon Abdulkadir Gejlani, thotë: "Ky lajm tregon se sunnetet dhe nafilet e atyre që kanë borxh farze nuk pranohen. E dimë se sunnetet i plotësojnë farzet. Domethënia e kësaj, derisa të kryhen farzet, nëse lihen pa u kryer, që është shkak për përsosmërinë e tyre, sunnetet bëhen shkak për t'u arritur përsosmëria e farzit të falur. Nuk hyjnë në punë sunnetet e papranuara të atij që ka borxh farze".

SI FALEN NAMAZET KAZA ?

Si falen namazet kaza
Për të shpëtuar nga dënimi i madh duhen falur sa më parë namazet kaza duke bërë edhe tevbe(pendesë për vonesën). Për këtë arsye, edhe sunnetet duhen falur me nijetin e kazasë. Ata që nuk falin namaz nga përtacia, ata që kanë borxh kazaje me vite, kur të fillojnë namazin, derisa të falin sunnetin, duhet të falin duke e bërë nijet ta bëjnë kaza namazin e parë që u ka mbetur atëherë pa falur. Sipas katër medhhebeve, duhen falur edhe sunnetet e tyre duke bërë nijet për të bërë kaza. Sipas medhhebit Hanefi ta lësh namazin për kaza pa arsye është më i madhi nga gjynahet e mëdha. Ky gjynah shumë i madh shtohet edhe për një shkallë, sa herë të kalojë bosh aq kohë e lirë sa do të mund të falej një namaz. Është farz që në kohë të lirë namazin ta bësh kaza menjëherë, për të shpëtuar nga ky gjynah i tmerrshëm që ka llogari të pakufizuar. Kur i fal katër rekatet e para të sunnetit të namazit të drekës, bën nijet farzin e drekës që të ka mbetur që më parë për kaza; duke i falur sunnetet e mbrame të mbetur për kaza, duke falur sunetin e ikindisë. Kur e fal sunnetin e akshamit, falet kaza duke bërë nijet farzin tre rekatësh të akshamit. Kur fal sunnetin e parë të jacisë, duhet falur kaza duke bërë nijet farzin e jacisë dhe duke falur sunnetin e mbramë të saj, duhet bërë nijet për vitrin e parë të mbetur për kaza. Kështu çdo ditë paguhet kazaja për një ditë të shkuar. Edhe në vend të namazit teravi, duhet falur kaza duke bërë nijet për kaza. Sa vjetësh kaza namaze të ketë, po aq vjet duhet vazhduar kësodore. Kur të kryhen kazatë, prapë duhen filluar për t'i falur sunnetet. Nëse ke kohë, në çdo rast veçmas duke falur kaza dhe sa më parë duhen kryer borxhet e kazasë. Gjynahu i kazave të pafalura, me kalimin e çdo dite, shtohet nga një shkallë.

NAMAZI GJAT UDHTIMIT

Namazi gjatë udhëtimit
Një person që i përket medhhebit Hanefi, nëse shkon në një vend 104 kilometra e më larg, me qëllim që të qëndrojë më pak se pesëmbëdhjetë ditë, është udhëtar(Në mes’hebet Maliki dhe Shafi është 80 km).
Seferi domethënë të jesh në rrugë, në udhëtim. Udhëtari namazet farze katër-rekatësh i fal si dyrekatëshe. Nëse i drejtohet imamit vendës, prapë i fal katër rekate. Nëse udhëtari (mysafiri) bëhet imam, në fund të rekatit të dytë jep selam. Pastaj xhemati që i është bashkuar atij, për të plotësuar namazin e tyre, i falin edhe nga dy rekate.
Ai që është në udhëtim, mbi meste mund të japë mes-h tri ditë, tri net. Ai mund ta prishë edhe agjërimin. Nëse udhëtari është rehat dhe i qetë, më mirë është të mos e prishë atë(agjërimin). Nuk e ka vaxhib të presë kurban. Po ashtu edhe namazi i xhumasë për atë që është në udhëtim, nuk është farz.
Një person që niset në rrugë në mbarim të kohës së namazit, nëse këtë namaz nuk e ka falur, i fal dy rekate. Mirëpo ai që kthehet në vendin e vet në mbarim të kohës së namazit, nëse nuk e ka falur namazin e kësaj kohe, i fal katër rekate.
Në "Ni'met-i islam" thuhet: Kur nuk ke fuqi të falesh në këmbë, në çdo kohë dhe në çdo vend namazet nafile lejohet t'i falësh ulur. Kur fal ulur, për ruku përkulesh me trup. Për sexhde e ve kokën në tokë. Por, atij që i fal nafilet ulur, kur nuk ka yzër, i jepet sevap gati sa gjysma e sevapeve të atij që falet në këmbë. Edhe sunnetet e pesë kohëve të namazit dhe namazi teravisë janë namaze nafile. Në rrugë, domethënë, jashtë fshatit, qytetit, namazet nafile lejohet të falen mbi kafshë. Nuk është e domosdoshme të kthehesh nga kibla dhe të bësh ruku e sexhde. Falesh me shenja. Pra për ruku përkulesh prapë me trup e për sexhde përkulesh më tepër se në ruku. Nëse mbi kafshë ka pak ndytësirë, nuk e pengon namazin. Personit të lodhur, duke falur nafile në tokë, i lejohet të falet i mbështetur te një njeri, apo në mur.
Duke ecur (vetë), nuk është e drejtë të falësh namaz.
Pa qenë i shtrënguar, nuk lejohet të falen mbi kafshë namazet farze dhe vaxhibe. Vetëm nëse bazohen në arsyetim mund të falen. Shtrëngimet që janë të arsyeshme:jeta e rrezikuar nga kafshët grabitqare, pasuria personale që ndodhet në rrezik, kur zbret nga kafsha të rrezikohet nga vjedhja pasuria që është në kafshë apo pranë teje, nëse në tokë ka kafshë të egra, armiq, baltë, shi të madh, nëse i ngadalësohet shërimi të sëmurit po të zbresë, duke hipur ose nëse i keqësohet sëmundja, nëse rrezikohesh të mos arrishë shokët, pas zbritjes nga kafsha nëse nuk mund të hipësh pa ndihmën e dikujt tjetër. Nëse është e mundur, e ndal kafshën në drejtim të kibles dhe falesh. Nëse nuk është e mundur, falesh në drejtim të lëvizjes. E këtillë është edhe falja në samarin (shalën, sëndukun) mbi kafshë, të quajtur mahmil. Nëse ndalet kafsha dhe nëse nën mahmil vihet një shtyllë, ai bëhet sikur shtrat, tavolinë, divan dhe mund të falesh si në tokë. Me këtë rast nevojitet të falesh i drejtuar nga kibla dhe në këmbë. Personi që mund të zbresë, farzet nuk mund t'i falë në mahmil.
Të falësh namaz në anije, siç e ka mësuar Resulull-llahu (salall-llahu alejhi ve selem) Xhafer Tajarin, duke shkuar në Habeshi (Etiopi) duhet kështu: Në anijen që ecën, pa patur shtrëgim të arsyeshëm, mund të falen edhe farzi e vaxhibi. Në anije mund të falemi edhe me xhemat. Dhe në anije që ecën nuk lejohet të falim me shenja prandaj bëhen rukuja dhe sexhdja. Edhe kthimi nga kibla. Ngado të kthehet anija, vetë kthehesh nga kibla. Në anije nevojitet edhe pastrimi nga ndytësirat. Sipas Imami Adham Ebu Hanifes, në anijen që ecën, edhe farzet lejohen të falen ulur pa yzër.
Nëse tundet shumë anija e ndalur në mes të detit, është si anija që ecën. Nëse tundet pak, është sikur anija që rri në breg të detit. Në anijën që rri (e ndalur) në breg të detit farzet nuk falen ulur. Nëse është e mundur dalja në breg të detit, nuk është e drejtë të falemi as me qëndrim në këmbë. Duhet dalë në tokë dhe atje duhet falur. Nëse ka rrezik për pasurinë, jetën ose largimi anijes, lejohet falja në këmbë në anije.
Ibin Abedini thotë: "Të falësh namaz në qerre me dy rrota, e cila pa qenë e lidhur me kafshë nuk mund të qëndrojë rrafsh, edhe në vend edhe duke ecur, falja në të është sikur falja mbi kafshë. Qerrja me katër rrota, kur qëndron në vend, është sikur shtrat, tavolinë. Në qoftë se nuk lëviz, me arsyetimet e shkruara lart për kafshën, farzi mund të falet brenda, pra e ndal qerren dhe falesh drejt kibles. Nëse nuk mund të ndalesh, falesh sipas drejtimit të ecjes së qerres. "Ai që nuk mund të kthehet nga kibla gjatë lëvizjes (ecjes), duke e ndjekur medhhebin Shafi, i bashkon dy namazet. Nëse edhe për këtë nuk ka mundësi, hiqet nevoja për orientimin nga kibla. Ta falësh namazin me shenja ndenjur në karrike, në kolltuk, nuk i lejohet askujt. Falja e namazit në autobus, në avion është njëlloj si të falesh në qerre.
Farzet dhe vaxhibet në udhëtim nuk duhen falur mbi kafshë pa pasur shtërngim të madh. Duhet të ndalen mjetet dhe duhet të falemi drejt kibles dhe në këmbë. Për këtë arsyje para se të hipësh në mjet, që më parë, duhet të marrësh masat e duhura .
Udhëtari, në tren dhe në anije, në namazin farz duhet të qëndrojë drejt kibles dhe pranë vendit të sexhdesë të vërë një busull. Me të kthyer të trenit dhe anijes, ai duhet të kthehet nga kibla. Nëse gjoksi i ndahet nga kibla, i prishet namazi. Për shkak se nuk do t'u lejohen namazet farz atyre që nuk do të mund të khehen nga kibla në autobus, në tren, në det me dallgë, këta gjatë kohës që janë në rrugë, dhe ndjekin medhhabin Shafi mund t'i bashkojnë drekën me ikindinë dhe akshamin me jacinë. Domethënë, kur janë në udhëtim, këto dy namaze i falin njërin pas tjetrit. Sepse në medhhebin Shafi në udhëtim që zgjat më tepër se 80 kilometra lejohet të falen dy namazet për njëherë duke i paraqitur iqindinë në kohë të namazit të drekës dhe jacinë në kohën e akshamit, apo duke i vonuar drekën në kohë të ikindisë dhe akshamin në kohën e namazit të jacisë. Për këtë arsye, ai që i përket medhhebit Hanefi, nëse në rrugë nuk do të mund të kthehet nga kibla, pasi të marrë rrugë, në çastin që ndalet në ndonjë vend gjatë ditës, kur në kohë të drekës e fal drekën menjëherë duhet ta falë edhe iqindinë. Natën kur të ndalet përnjëherë duhet t'i falë, në kohën e jacisë, akshamin dhe pastaj jacinë, dhe duke bërë nijetin për këto katër namaze, duhet ta bëjë nijet "I fal duke e ndjekur medhhebin Shafi". Pa u nisur në rrugë ose pasi të përfundojë udhëtimi, dy kohë të namazit nuk falen përnjëherë.

NAMAZI GJATË SËMUNDJES

Namazi gjate sëmundjes
Nëse vazhdimisht nga trupi del diçka që e prish abdestin, quhet Yzër(e metë e arsyeshme). Kur të pikuarit e urinës, derdhja e brendshme, rrjedhja e gjakut nga hunda dhe nga plaga, të lotuarit nga dhëmbja, dhe të enjturit janë të vazhdueshme brenda një namazi , si dhe femra që ka gjakderdhje, këta janë persona me yzër - me arsye. Këto rrjedhje duhen ndalur duke i zënë me ilaçe ose duke e falur namazin ulur, apo me shenja. Mashkulli që i pikon urina, e vë pak pambuk bime. Dhe kështu duke e thithur urinën që pikon pak, pengon të pikojë jashtë. Kështu nuk prishet abdesti. Për të urinuar hiqet fitili i pambuktë dhe hidhet. Nëse urina i pikon shumë, dhe depërton fitilin e pikon jashtë, atëherë edhe abdesti prishet. Gratë gjithmonë në vaginat e tyre duhet të vënë beze(Kursuf). Nëse nuk mund ta ndalin rrjedhjen në kohë të çdo namazi, marrin abdest dhe kështu e falin namazin. Ai që është me yzër, me një abdest derisa të kalojë koha e atij namazi, mund të falë farz kaza dhe nafile. Mund ta mbajë Kur'anin. Kur kalon koha e namazit, i prishet abdesti. Edhe pa kaluar koha me një shkak tjetër nga ai me të cilin është i arsyetuar prapë i prishet abdesti. Për shembull, merr abdest duke rrjedhë gjak nga njëra prej vrimave të hundës dhe pastaj nëse fillon t'i rrjedhë gjak nga vrima tjetër (e hundës), i prishet abdesti. Për të qenë person me yzër, sendi që e prish abdestin gjatë kohës së një namazi duhet të ketë rrjedhje të vazhdueshme. Kur merr abdest dhe nëse nuk rrjedh për atë kohë aq sa do të falej farzi i asaj kohe, nuk është njeri me yzër . Sipas një thënie të Malikiut, kur rrjedh (pikon) një pikë, bëhet person me yzër. Kur dikush bëhet njeri me yzër, në kohët e namazeve të mëtejshme, kur vjen një pikë një here, edhe në ato kohë vazhdon të jetë njeri me yzër. Nëse në një kohë të namazit nuk pikon fare, mbaron së qëni njeri me yzër. Ndyrësira e cila është shkaktare për yzër, kur ta ndyjë rrobën më tepër se masa e dërhemit, dhe është e mundur të pengohet ndotja e saj e mëtejshme, vendi që është ndotur duhet larë.
Kur merr gusul(kur lahet) ai që frikësohet se do të sëmuret apo do t'i keqësohet dhe do t'i zgjasë më tepër sëmundja, mund të marrë tejemum. Kjo frikë arsyetohet me përvojën personale apo me këshillimin e mjekut të drejtë e mysliman. Edhe fjala e mjekut i cili nuk përmendet për keq e për gjynahe, pranohet. Kur është ftohtë, nëse nuk gjendet vend për strehim, enë për ta nxehur ujin, nëse nuk ka banjë në qytet, mund të bëhet shkak për sëmundje. Sipas Hanefisë, me një tejemum, mund të falësh sa farze të duash. Sipas Shafisë, për çdo farz merr abdest rishtazi.
Tejemum merr edhe ai që e ka gjysmën e pjesës së trupit që duhet larë nëÊabdes me plagë. Nëse plaga është më pak se gjysma e kësaj pjese, pjesën e shëndoshë e lan dhe asaj me plagë i jep mes-h. Në gusul, meqë i tërë trupi numërohet si një pjesëÊe vetme, nëse gjysma e tërë trupit është plagë, merret tejemum. Nëse vendi me plagë është më pak se gjysma, pjesën e shëndoshë e lan dhe atëÊtë plagëve u jep mes-h. Nëse mes-hi e dëmton plagën, i jep mes-h fashos. Nëse edhe kësaj, i bën dëm, nuk i jep mes-h kokës. Personi që nuk mund të gjejë njeri për t'i dhënë abdest(ta ndihmojëÊtëÊmarrëÊabdest), merr tejemun. Ai që mban fëmijë shërbëtorë me pagë, e detyron t'i ndihmojë. Edhe burri dhe gruaja nuk janë të detyruar t'i ndihmojnë të marrë abdest njëri-tjetrit.
Ai që vë fasho (lidhëse, pamuk, gazë) në gjakun që rrjedh, në plagë, në kockën e thyer ose kur plagoset, nëse nuk është në gjendje që atë pjesë ta lajë me ujë të ftohtë apo të nxehtë, ose t'i japë mes-h, në abdest apo në gusul mbi më tepër se gjysmën e këtyre, jep mes-h një herë. Nëse ka dëm pa zgjidhë fashon, vendet e shëndosha nën të nuk lahen. Pjesëve te lëkurës së shëndoshë ndërmjet lidhëses u jepet mes-h. Kur je me abdest nuk duhet lidhur fasha. Nëse fasha ndërrohet pas mes-hit, nëse mbi të vihet një tjetër, fashës së re nuk ka nevojë t'i jepet mes-h.
I sëmuri që nuk mund të qëndrojë në këmbë apo që është i bindur se po të qëndrojë në këmbë, do t'i keqësohet sëmundja, namazin e fal ulur, dhe për ruku e përkul trupin pak. Pastaj drejtohet dhe më pastaj e bënë sexhdenë. Ulet ashtu siç e ka më të lehtë. Lejohet të ulet në gjunjë, këmbëkryq etj. Edhe frika se mund të të shohë armiku, është yzër. Edhe ai që me qëndrimin në këmbë i prishet agjërimi, abdesti, falet ulur. Ai që mund të qëndrojë në këmbë duke u mbështetur në diçka, falet mbështetur. Ai që nuk mund të qëndrojë në këmbë, kur t'i paraqitet dhembja, e vazhdon ulur.
Ai që është i lejuar nga sexhdeja në tokë, këndon në këmbë, dhe për ruku dhe sexhde jep shenja duke u ulur. Kur ulet për ruku kërruset pak, për sexhde shumë më tepër. Ai që nuk mund ta përkulë trupin, përkul vetëm kokën. Nuk duhet bërë sexhde mbi ndonjë send. Nëse bën sexhde mbi ndonjë send, edhe nëse është përkulur më tepër për sexhde se për ruku, edhe pse është i drejtë namazi, veprimi është mekruh. Derisa mund të ulet mbështetur, nuk i lejohet shenja nga pozicioni shtrirë. Pejgamberi ynë (salall-llahu alejhi ve selem) kishte vizituar një të sëmurë. Kur kishte vënë re se ai me dorë e ngrinte jastëkun dhe mbi të bënte sexhde, ia kishte marrë jastëkun. I sëmuri e kishte ngritur drurin dhe mbi të kishte bërë sexhde. Edhe drurin ia kishte marrë dhe e kishte urdhëruar: "Nëse ke fuqi bëj sexhde në tokë. Nëse nuk mund të përkulesh në tokë, mos ngri sende te fytyra, mos bëj sexhde mbi të. Falu duke bërë me shenja, në sexhde përkulu më shumë se në ruku" Siç njoftohet edhe në "Bahru-r-Raëk", në ajetin 191 të sures Ali Imran, kuptohet ky urdhër: "Ai që ka fuqi të mjaftueshme, namazin e fal në këmbë, i pafuqishmi falet ulur. Ai që është edhe më i pafuqishëm falet shtrirë". Kur ishte i sëmurë Imran bin Husejni, Resulull-llahi (salall-llahu alejhi ve selem) e urdhëroi : "Falu me qëndrim në këmbë! Nëse nuk ke fuqi, falu ulur! Nëse edhe për këtë nuk ke fuqi, falu i shtrirë anash ose në shpinë". Shihet pra se personi i cili nuk mund të qëndrojë në këmbë mund të falet ulur. Ai që nuk mund të rrijë ulur, falet shtrirë. Të falesh në karrige apo në kolltuqe, nuk është e lejuar. I sëmuri dhe ai që udhëton me autobus, me avion, të falet në karrige e në kolltuqe, nuk është në përputhje me Islamin. Ai që nuk mundet të falet në këmbë me xhemat, falet në shtëpi në këmbë. Po të kesh një nga këto njëzet arsye, lejohet të mos shkosh në xhemat. Këto arsye janë: Shiu i rreptë, të nxehtët dhe të ftohtët e madh dhe frika se armiku mund të të sulmojë fizikisht ty apo pasurinë tënde, frika se do të largohen shokët e do të mbetesh vetëm në rrugë, errësira e madhe e qiellit, frika e fukarasë se do të kapet nga borxhliu e do të burgoset, të jesh i verbër, të jesh i paralizuar dhe të mos mund të ecësh, të kesh një këmbë të prerë, të jesh i sëmurë, të ketë baltë aq sa të mos mund të ecësh, frika se mund të humbsësh një orë mësimi shumë të rëndësishëm e të rrallë, frika të të kalojë ai ushqim që pëlqen, të jesh gati për t'u nisur në rrugë, infermieri kur nuk mund të gjejë dikë për ta zëvendësuar, erë e fuqishme natën, i detyruar të shkosh në tualet, i sëmuri që friksohet që të mos i keqësohet e t'i shtohet(sëmundja) dhe i sëmuri që mbetet pa mbikqyrës dhe ai që nga pleqëria e madhe e ka vështirë të ecë.Të gjithë këta, janë të lejuar të mos shkojnë në namazin e xhumasë. Në xhami, të shkosh dhe të kthehesh duke ecur në këmbë, është më e vlefshme se të hipësh në ndonjë mjet. Nuk lejohet që në xhami të falesh me shenja ulur në karrike apo kolltuqe. Të bësh ibadet në një mënyrë që nuk e ka shpjeguar Islami, është bidat. Dhe në libra të fikhut shkruhet se të bësh bidat, është gjynah i madh.
I sëmuri që nuk mund të rrijë ulur, duke u shtrirë në anën e djathtë bën isharet me kokë. Ai që nuk mund të kthehet nga kibla, falet nga ajo anë që e ka më të lehtë. Duke i vënë diçka nën kokë atij që rri shtrirë në shpinë dhe fytyra i kthehet nga kibla. Për ata që nuk mund të japë shenja as me kokë, lejohet ta lënë namazin për kaza. Ai që sëmuret gjatë namazit, e vazhdon ashtu si do të mundet. I sëmuri që falet ulur në tokë, nëse bën më mirë, e vazhdon duke u falur në këmbë. I çmenduri nuk fal namaz. Nëse bën mirë pa kaluar pesë kohë namaz, pesë kohët i bën kaza. Nëse kalojnë gjashtë namaze, nuk bën kaza fare.
Është farz që namazi i pafalur, qoftë edhe me shenja, urgjentisht duhet të bëhet kaza. Nëse është në situatë të vdekjes para se të bëjë kaza, është vaxhib ta lërë testament që të jepet fidje(racion ushqimor për të varfërit) nga pasuria që ka lënë, për t'i shlyer(iskat) namazet që nuk i ka falur. Nëse nuk ka testament, është thënë se është lejuar të bëhet iskati nga pasuria e të birit , madje edhe nga pasuria e të huajit. Është mendim unanim i dijetarëve dhe ka argumente të qarta se për të bërë iskat duhet dhënë fidje për agjërimet e lëna. E për shkak se namazi është edhe më i rëndësishëm, një person i cili nuk e ka falur për një arsye ligjore, ndonëse ka dashur të bëjë kaza, dhe e ka zënë sëmundja e vdekjes, edhe për namazet që nuk ka mundur t'i bëjë kaza, për të bëhet iskat sikur është bërë për agjërimin. Ai që thotë se nuk ka iskat të namazit është injorant. Sepse i kundërvihet qëndrimit unanim të medhhebeve. Në një hadith thuhet: "Askush në vend të tjetrit nuk mund të agjërojë dhe të falë namaz. Por, për agjërimin dhe namazin e tij e ushqen fukaranë".

ATA QE NUK E FALIN NAMAZINË

që nuk falin namaz
Ebu Bekër Siddiku radi-allahu anh thotë se kur vijnë pesë kohët e namazit, meleqtë thonë: "Hej njerëz faluni! Fikeni zjarrin që është përgatitur për të djegur njerëzit. Fikeni duke falur namaz". Në një hadith Muhammedi alejhisselam ka thënë: "Ajo që e dallon myslimanin nga qafiri, është namazi". Pra, besimtari fal namaz, qafiri nuk fal. Ndërsa hipokritët nganjëherë falin, nganjëherë nuk falin. Munafikët do të mundohen më shumë në Xhehennem. Një nga komentatorët më të njohur të Kur'anit, Abdullah ibni Abbasi radi-allahu anh tregon se e ka dëgjuar Muhammedin alejhisselam duke thënë: "Ata që nuk falin namaz, ditën e Kiametit do ta gjejnë të hidhëruar All-llahun e Madhëruar".
Të gjitha hadithet rreth imanit njoftojnë se: "Ai që nuk fal një namaz me qëllim në kohën e duhur dhe nuk mërzitet e shqetësohet për faktin se nuk e fali namazin, bëhet qafir". Ose kur vdes shkon pa iman. Po me ata që as nuk e mendojnë namazin, ç'bëhet? Dijetarët e Ehli sunnetit njëzëri kanë njoftuar se ibadetet nuk janë pjesë nga imani. Por, sa i përket namazit nuk kanë qenë të pajtuar njëzëri. Më të mëdhenjtë nga imamët e fikhut Imam Ahmed ibni Hanbeli, Is-hak ibni Rahevejh, Abdullah ibni Mubarek, Ibrahim Nehai, bin Utejbe, Ejub Sahtijani, Davud Tai, Ebu Bekër ibni Shejbe, Zubeir bin Hars, si edhe shumë dijetarë të mëdhenj, kanë thënë se ai që me qëllim lë një namaz, pra ai që nuk falet me dëshirë duke e ditur, kthehet në qafir. Atëhere, vëllezër besimtarë, mos lëshoni asnjë namaz dhe mos shprehni lëkundje dhe tundim rreth tij. Falni me gjithë dëshirë. Nëse All-llahu ditën e Kiametit dënon sipas kësaj që do të thonë këta dijetarë ç'do të bëjmë?
Ata që nuk i bëjnë këto pesë gjëra, privohen nga pesë të tjera. Këto janë:
1. Ai që nuk jep zeqatin e pasurisë, nuk mund t'ia shohë hajrin asaj.
2. Kurse ai që nuk e jep një të dhjetën, nuk i begatohet bereqeti.
3. Në trupin e atij që nuk jep sadaka, nuk do të ketë shëndet.
4. Ai që nuk i lutet Zotit nuk mund ta realizojë dëshirat e tij.
5. Ai që nuk do të falet kur vjen koha e namazit, në frymën e fundit nuk mund ta shqiptojë Kelime-i shahadetin.
Në një hadith të Pejgamberit është thënë:
"Kush nuk e fal namazin pa pasur ndonjë arsye, All-llahu i jep atij pesëmbëdhjetë ndëshkime. Gjashtë prej tyre në dynja, tri në kohën e vdekjes, tri në varr, tri kur të ngrihet nga varri".
Gjashtë ndëshkime që jetojnë në dynja janë:
1. Ai që nuk fal namaz gjatë jetës nuk ka bereqet.
2. Në fytyrë të tij nuk mbetet dashamirësia, bukuria që gjendet në fytyrat e atyre që i do All-llahu.
3. Asnjë bamirësi e tij nuk merr sevap.
4. Nuk i pranohen duatë.
5. Atë nuk e do askush.
6. Lutjet e mira të myslimanëve këtij nuk i sjellin dobi.
Dënimet që do t'i vuajë gjatë vdekjes:
1. Jep shpirt i keq, i shëmtuar, i poshtëruar.
2. Vdes i uritur.
3. Edhe pse pi shumë ujë, vdes me dhimbjet e etjes.
Dënimet që do t'i jetojë në varr:
1. Varri atë e shtrëngon. Eshtrat i ndrydhen me njëra- tjetrën.
2. Varri i mbushet me zjarr dhe natë e ditë e djeg atë.
3. All-llahu në varrin e tij dërgon një gjarpër të madh, që nuk u përngjet gjarpërinjëve të dynjasë. Çdo ditë, në çdo kohë të namazit, e kafshon atë. Nuk e lë rehat për asnjë çast.
Dënimet që do t'i vuajë në Kiamet:
1. Engjëjt(e dënimit) nuk i largohen atij që do të dënohet në xhehnnem.
2. Zoti e pret atë i hidhëruar.
3. Llogarinë e ka të vështirë dhe hidhet në Xhehennem.
Dobitë e atyre që falin namaz
Të shumta janë hadithet që njoftojnë për dobitë e të falurit të namazit dhe për sevapet që do t'u jepen atye që falin namaz. Në librin e Abdulhak bin Sejfuddin Dehlevi-ut "Eshiátu-l-leme at", jepen disa hadithe të cilat shpjegojnë për rëndësinë e namazit si:
1. Ebu Hureira radi-allahu anh njofton se Resulull-llahu (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "Pesë kohët e namazit dhe namazi i xhumasë janë Qefaret(kompesim) i gjynaheve të bëra deri në xhumanë e ardhshme dhe agjërimi i Ramazanit deri në Ramazanin e ardhshëm. Këto (ibadete) bëhen shkak që të ruhesh e të mos bësh gjynahe të mëdha dhe që të të falen gjynahet e vogla". I shlyhen gjynahet e vogla të bëra kohë pas kohe, përveç atyre që nuk janë hak (borxh) i ndonjë njeriu. Kur mbarojnë gjynahet e vogla duke u falur, bëhen shkak për lehtësimin e mundimeve që bëhen për shkak të gjynaheve të mëdha. Për t'u falur gjynahet e mëdha, duhet bërë edhe teube pendimi. Nëse nuk ka gjynah të madh, ka arsye që t'i ngrihet grada. Ky hadith është regjistruar te Muslimi. Për t'u falur ata që kanë të meta në pesë kohët e namazit, bëhen shkak namazet e xhumasë. E nëse edhe namazet e xhumasë i ka me të meta, falja e mëkateve vjen nga agjërimi i Ramazanit.
2. Abdullah ibni Mes'udi radi-allahu anh thotë se e kishte pyetur Resulull-llahun (salall-llahu alejhi ve selem) se cilën vepër do më shumë All-llahu. Tha: "Namazin e falur në kohën e vet". Ndërsa në disa hadithe thuhet: "Namazin e falur në kohën e vet të parë e do më së shumti". Pas tij cilin e do më shumë -,i thashë? "T'i bësh mirë nënës e babait"-,u përgjigj. Ky hadith është regjistruar në dy librat e vërtetë në të Buhariut dhe të Muslimit. Në një hadith tjetër thuhet: "Më e mira nga veprat është të ushqesh dikë". Në një tjetër është thënë "Natën, derisa çdokush është në gjumë, të falësh namaz". Në një hadith tjetër: "Vepra më e çmuar është të mos e lëndosh askënd me dorën dhe gjuhën tënde". Në një hadith është thënë: "Vepra më e çmuar është xhihadi(lufta për islam)". Ndërsa në një hadith tjetër është thënë: "Vepra më e çmuar është haxhi mebruri". Domethënë është haxhi i kryer pa bërë kurrfarë gjynahu. Ka edhe hadithe se: "Është të përmendurit e All-llahut" dhe se "Është puna e vazhdueshme dhe konstante". Pra janë dhënë përgjigje të ndryshme në përputhje me situatatën e atyre që kanë pyetur. Ose, është dhënë përgjigje, në përputhje me kohën. Për shembull: Në fillim të Islamizmit, xhihadi ishte nga veprat më të çmueshme e më të vlefshme. (Në kohën tonë më e vlefshmja e veprave, është t'u përgjigjesh me shkrim(xhihadi me penë) dhe me përhapje të botimeve jobesimtarëve dhe atyre që nuk janë në asnjë nga të katër medhhebe,me qëllim që të përhapësh I'tikadin (bindjen) e Ehli sunnetit. Edhe ata që u ndihmojnë me para, me pasuri dhe bashkëpunojnë fizikisht me xhihadin, bëhen pjesëtarë në sevape me të tjerët. Ajetet e Kur'anit, hadithet e pejgamberit e vërtetojnë se namazi është më me vlerë se zekati e sadakaja. Mirëpo, t'i japësh diçka dikujt dhe ta shpëtosh nga vdekja, është më e vlefshme se të falësh namaz.Shihet që në situata të ndryshme, brenda kushteve, vepra të tilla janë më të vlefshme).
3. Ubade bin Samit njofton se Resulull-llahu (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "Allahu i Madhëruar ka urdhëruar të falen pesë kohë namaz. Ai që merr abdest të plotë dhe këto i fal në kohën e duhur dhe nëse rukutë e tyre, përuljen i bën të plota (të sakta), All-llahu e ka dhënë fjalën se atë do ta mëshirojë. Për atë që nuk i bën këto, nuk e ka dhënë fjalë por n.q.s. All-llahu don ta falë e fal dhe n.q.s. nuk do, nuk e fal". Këtë hadith e kanë transmetuar edhe Imam Ahmedi, Ebu Davudi dhe Nesaiu. Shihet se, u duhet kushtuar kujdes kushteve të namazit, rukusë dhe sexhdeve. All-llahu nuk zmbrapset nga fjala e Tij. Me siguri që i fal ata që falin namaz të drejtë.
4. Një nga ashabët kiramë të njohur, Burejk Eslemi, njofton se Resulull-llahu (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "Premtimi në mes jush dhe nesh është namazi. Ai që e braktis namazin, bëhet qafir". Shihet dhe është e kuptueshme se ai që fal namaz, është mysliman. Ai që nuk i kushton rëndësi namazit, ai që nuk e fal për shkak se nuk e pranon se namazi është detyrë parësore, bëhet qafir. Këtë hadith e kanë transmetuar edhe Imam Ahmedi, Tirmidhiu dhe Nesaiu e Ibni Maxhe.
5. Ebu Dherre Gifari thotë se një ditë prej ditëve në vjeshtë, kishin dalë në rrugë bashkë me Resulull-llahun (salall-llahu alejhi ve selem) Gjethet binin. Nga një dru u thyen dy degë. Gjethet e tyre menjëherë u shkundën. Dhe më tha: "O Ebu Dherre! Kur myslimani fal namaz për kënaqësi të All-llahut, i hiqen (shkunden) gjynahet ashtu siç u shkundën gjethet e këtyre degëve". Këtë hadith e ka trasmetuar Imam Ahmedi.
6. Zejd bin Halid Xhuhejn tregon se Resulullahu (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "Atij që namazin e vet e fal në kohën e duhur (Eda), ky namaz ditën e Kiametit i bëhet dritë dhe argument (dëshmi) dhe është arsye për ta shpëtuar nga Xhehennemi. Nëse nuk kujdeset për namazin nuk i bëhet dritë dhe argument dhe nuk gjen shpëtim. Do të jetë bashkë me Karunin, Faraonin, Hamanin dhe Ubej bin Halefin".
Po shihet se ai që e fal namazin në përputhje me farzet, vaxhibet, sunnetet dhe mirësjelljet e tij, ky namaz në Kiamet atë e nxjerr në dritë. Nëse nuk vazhdon kështu të falë namaz, ditën e Kiametit do të jetë bashkë me këto jobesimtarë të lartpërmendur dhe në Xhehennem do të përjetojë mundim të ashpër. Ubejn bin Halefi ka qenë nga qafirët më dinakë të Mekës. Në luftën e Uhudit Resulull-llahi (salall-llahu alejhi ve selem) me dorën e vet e ka çuar në Xhehennem atë. Këtë hadith e kanë transmetuar Imam Ahmedi dhe Darimi. Abdullah bin Shekik njëri nga tabiinët e mëdhenj thotë se "Ashabët kiramë, Zoti i mëshiroftë, kanë thënë se, nga ibadetet, vetëm me lënien e namazit do të bëhesh qafir". Këtë e ka kumtuar Tirmidhiu. Abdullah bin Shekaki, hadithet i ka transmetuar nga Umeri, nga Aliu, nga Uthmani dhe nga Aishja, Zoti i mëshiroftë. Abdullah Bin Shekik ka vdekur në vitin 180 të hixhrit.
8. Ebu Dherre radi-allahu anh thotë se shumë i dashuri Muhammedi alejhisselam ka thënë: "Edhe nëse të shkqyejnë copa-copa, edhe nëse digjesh në zjarr bile, All-llahut mos i bëj shok kurrgjë! Mos i braktis namazet farz! Ai që i braktis me qëllim namazet farz del nga besimi islamit. Mos pi verë. Pija është çelës i të gjitha të këqijave" Këtë hadith e ka transmetuar Ibni Maxhe. Shihet se, ai që nuk kujdeset për namazet farz e i braktis ato i dobësohet besimi, aq sa edhe ta humbi besimin fare. Ai që i lë nga përtacia, nuk bëhet qafir por bën gjynah të madh. Të jesh me njërën nga pesë arsyet që i ka njoftuar Islamizmi nuk është gjynah. Të gjitha pijet alkolike dhe vera ta humbin mendjen dhe ai që nuk llogjikon mund të bëjë çdo të keqe.
9. Abdullah bin Umeri tregon se Resulull-llahu (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "All-llahu Te’álá do të jetë i kënaqur me ata që namazet i falin menjëherë kur të nisë koha e tyre. Fal edhe ata që i falin në fund (dalje) të kohës së tyre.". Këtë hadith e ka transmetuar Tirmidhiu.
10. Ummi Ferve, tregon se Resulull-llahu (salall-llahu alejhi ve selem) ka thënë: "Më e vlefshmja prej veprave është namazi i falur në kohën e parë të tij". Këtë hadith e kanë transmetuar Imam Ahmedi, Tirmidhiu dhe Ebu Davudi. Namazi është ibadeti më i lartësuar. Kur e fal sapo t'i vijë koha, lartësohet edhe më shumë. Hazreti Aishja thotë:"Resulull-llahun nuk e kam parë dy herë ta ketë falur namazin në mbarim të kohës së tij".
Domethënë gjatë tërë jetës së tij, një herë namazin e ka falur në mbarim të kohës së atij namazi.
11. Hazreti Aishja thotë: "Nga ibadetet nafile që e ka zbatuar më së shumti Resulull-llahu, në vazhdimësi, ishte sunneti i namazit të sabahut ". Ky lajm është shkruar edhe te Buhariu dhe te Muslimi. Shihet pra se, Aishja namazeve sunnet të falura bashkërisht me farzet e të pesë kohëve të namazit, u thotë namaz nafile.
Alimi i madh islam, mbrojtësi më i madh i Ehli Sunnetit, imam Rabbani në librin e tij Mektubat, i ka luftuar bidatet e të marrëve e të atyre pa medhheb. Në pjesën e parë në letrën e tij të njëzet e nëntë thotë:
Punët me të cilat do të jetë i kënaqur All-llahu janë farzet dhe nafilet. Pranë farzeve, nafilet nuk kanë vlerë fare. Të falësh një farz në kohën e duhur, është më i vlefshëm se të bësh një mijë vjet ibadet nafile pa ndërprerë. Çdo lloj nafileje në krahasim me namazin, zekatin, agjërimin, dhikrin janë të këtilla. Madje edhe duke bërë një farz, të bësh një nga sunnetet e mirësjelljet e këtij, është shumë më me vlerë se të bësh nafile tjetër. Umeru-l-Faruki radi-allahu anh, një ditë kur kishte falur namazin e sabahut, kishte pyetur për ç'arsye një nga besimtarët nuk e shihte në mesin e xhematit. I kishin thënë se ai çdo natë bënte ibadet nafile dhe se ndoshta ka fjetur dhe nuk ka mundur të vijë në xhemat. Umeri u është përgjigjur: "Edhe po të kishte fjetur tërë natën(të mos bënte ibadet), e ta kishte falur namazin e sabahut me xhemat, do të kishte qenë shumë më mirë". Shihet se duke bërë një farz, të bësh një nga mirësjelljet (vetitë e mira) dhe të ruhesh nga një mekruh, është shumë më me vlerë se të bësh dhikër. Po këto nëse bëhen parelelisht me kryerjen e atyre mirësjelljeve dhe me ruajtjen nga mekruhet, natyrisht se janë edhe më të vlefshme. Por, kur bëhet pa to, nuk ka kurrfarë dobie. Për këtë arsye, të japësh një lek zekat, është shumë më mirë se të japësh një mijë lek sadaka nafile. Duke e dhënë atë lek të vetëm të bësh edhe një të mirë tjetër, për shembull t'ia japësh akrabasë së afërm, është shumë më mirë se ajo sadaka nafile. (Libri Mektubat është persisht. Hazreti Imam Rabbani ka vdekur në qytetin Serhend të Indisë, në vitin 1034 (1624).

LUTJE PAS NAMAZIT

Lutje pas Namazit

El hamdulil-lahi Rabbil âlemin. Essalâtu vesselâmu alâ resûlinâ Muhamedin ve Alihî exhmeîn. O Zot! Pranoje namazin që fala! Ma lehtëso vdekjen time. Mundësoma që në frymën e fundit të shqiptoj Kelime-i teuhidin. Fali dhe mëshiroji të vdekurit e mi. All-llahummagfir verham ve ente hajru-r-râhimîn. Teveffenî muslimen ve ehliknî bissâlihîn. All-llahummagfir-lî ve li validejje ve li ustadhije ve lilmu'minî ve-l-mu'minât jevme jekûmu-l-hisâb. O Zot! Më ruaj mua nga sherri i shejtanit dhe nga sherri i dushmanit(armikut të fesë) Shtëpisë sonë jepi të mira, dhe furnizim prej hallalli e të hajrit! Muslimanët nderoji me shpëtim! All-llahumme inneke afuvvun kerîmun tuhibbu-l-afve fa'fu annî. O Zot! Të sëmurëve tanë jepu shërim, e atyre nga ne që janë me halle, zgjidhi ato! All-llahumme innî es'elukessihhate vel-âfijete ve-l-emanete ve husne-l-hulki verridâe bilkaderi bi rahmetike ja errhamerr-rrâhimin. O Zot! babait tim, nënës sime dhe fëmijëve të mi, farefisit e miqve të mi dhe të gjithë vëllezërve të mi të fesë jepu jetë të hajrit e edukatë të mirë, mendje të shëndoshë e shëndet, drejtoji në rrugë të drejtë e të pagabuar! Amin! Velhamdulil-lahi rabbi-l-âlemin. All-llahumme sal-li ala... All-llahumme bârik ala... All-llahumme Rabbenâ âtina... Velhamdulil-lâhi Rabbi-l-âlemîn. Estagfirull-llah, estagfirull-llah, estagfirull-llah, estagfirull-llahe-l-âdhîm elkerîmel-ledhî lâ ilâhe il-la huve-l-hajje ul kajjûme ve etûbu ilejh.
SHPJEGIM: Kushtet për të qenë lutja e pranuar:
1. Të jesh mysliman.
2. Të jesh në I'tikadin e Ehli sunnetit. Për këtë arsye duhet përqafuar njëri nga katër medhhebet.
3. T'i kryesh farzet. Namazet e mbetura kaza të falen sa më parë duke bërë kaza netëve apo në vend të sunnetëve.
Namazet sunnet dhe nafile dhe lutjet e atij që i kanë mbetur për farz nuk pranohen si namaze kaza. Domethënë, edhe nëse është i vërtetë nuk i jepet sevap. Shejtani për t'i mashtruar myslimanët, farzet i paraqet të parëndësishme dhe i tërheq myslimanët që t'i kryejnë sunnetet dhe nafilet. Namazi duhet falur kur i fillon koha dhe duke e ditur se i ka ardhur koha.
4. Duhet të largohesh nga ndalesat, punët e këqija. Lutja e atij që ha nga hallalli është e pranuar.
Në një hadith të Pejgamberit tonë thuhet: "Për të qenë lutja e pranuar, nevojiten dy gjëra: E para, lutja duhet bërë me ihlas(sinqeritet). E dyta,të ngrënët e të pirët duhet të jenë prej hallallit. Në dhomën e besimtarit, nëse ka një fije prej haramit, lutja e bërë në këtë dhomë, nuk pranohet fare". Ihlas, domethënë, të mos mendosh asgjë përveç All-llahut dhe kur kërkon diçka, të kërkosh vetëm nga All-llahu. Për këtë arsye duhet besuar dhe i duhet nënshtruar sheriatit ashtu siç na kanë mësuar dijetarët e Ehli sunnetit, sidomos të mos kesh hak (borxh) të një robi-njeriu tjetër dhe t'i falësh pesë kohët e namaz
[redaktoni] Lutja e përtëritjes së imanit
O Zot! Jam penduar për veprimet e gabuara që kam bërë, për bindjet e shtrëmbëruara, për të pavërtetat dhe të këqijat që kam folur, që kam dëgjuar, që kam parë e që i kam punuar duke u mashtruar nga armiqtë e Islamit dhe nga ata që i bëjnë bidate (shtesa), që nga fillimi i moshës time madhore e deri sot, dhe kam vendosur që kurrë më të mos besoj dhe të mos veproj kështu gabimisht. Pejgamberi i parë është Ademi alejhisselam dhe pejgamberi i fundit është pejgamberi ynë i dashur, Muhammedi (salall-llahu alejhi ve selem). I besova të gjithë pejgamberëve që kanë ardhur ndërmjet(midis) këtyre dy pejgamberëve. Të gjithë janë pejgamberë të vërtetë dhe janë të drejtë dhe ato që kanë njoftuar, janë të vërteta.
Amentu bil-lah ve bimâ xhâe min indil-lah, ve âmentu bi Resuli-lah ve bimâ xhâe min Resulil-lah alâ murâdi vel jeumil âhiri ve bilkaderi hajrihi ve sherr-rrihi minall-llahi teâla vel ba'thu ba'delmevti hakkun eshedu en Lâ ilâhe il-lall-llah ve eshedu enne Muhammeden abduhu ve resuluhu.

GABIMET QE BËHEN NE NAMAZ

GABIME QE BEHEN NE NAMAZ

Gabime që bëhen në namaz

1. Ngrënia e ushqimit me erë të keqe (hudhra, qepë) para vajtjes në xhami.

2. Vajta në xhami duke ecur shpejt ose duke vrapuar nga frika se do të ikë namazi pa u falur.

3. Thënia e tekbirit fillestar në ruku (duhet thënë në kijam).

4. Murmuritja e nijetit ose shqiptimi i tij me zë të ulët.

5. Mosthënia e duasë hyrëse të namazit .

6. Mosfalja drejt sutrës.

7. Mosdashja për të qëndruar në rreshtin e parë në namazin me xhemat.

8. Të shikuarit lart gjatë namazit, ose shikimi i imamit apo shikimi majtas-djathtas.

9. Lënia e zbrazëtirave në rreshta në namazin me xhemat.

10. Leximi i sures Fatiha shpejt, pa u ndalur në fund të çdo ajeti.

11. Lëvizja e pavënd gjatë namazit, shikimi në orë, loja me gishtërinj a me rroba, ose lëvizja e këmbëve dhe e pjesëve të tjera të trupit me nervozizëm.

12. Lëvizja me imamin ose para tij në namazin me xhemat.

13. Ulja e tepërt e kokës, apo ngritja e tepërt e saj dhe harkimi i shpinës gjatë rukusë.

14. Ngjitja e duarve (e krahëve) për trupi, në ruku dhe në sexhde, si dhe ngjitja e stomakut për kofshë në sexhde.

15. Vendosja vetëm e majës së kokës në tokë gjatë sexhdes.

16. Kryerja e nxituar e namazit, që nuk lejon prehjen dhe qetësinë e duhur në ruku dhe në sexhde.

17. Bërja e tesbihëve me dorën e majtë.

18. Largimi në fund të namazit, pa bërë dhikrin.

19. Kalimi para personit që falet.

20. Mosfalja e namazit gjatë sëmundjes etj

DUAJA E ISTIHARES

Ne Emer te Allahut, Meshiruesit, Meshireberesit

istiharja

Ka thene i Derguari i Allahut - Muhamedi a.s.:

"Lumturia e birit te Ademit varet nga te qenurit i lumtur me çka Allahu i ka dhene atij,

mërzia e birit te Ademit vjen nga mosfalja e Isti'hares,

dhe pakenaqesia e birit te Ademit rezulton nga qenia jo i kenaqur me çfare Allahu i ka dhene atij."

Hadith - al-Tirmidhi # 2151. [I cilesuar si Sahih dhe Hasen]

Duaja e Istihares eshte transmetuar nga Xhabir Ibn 'Abdullah i cili ka thene se: "Profeti, alejhi selam (paqja qofte mbi te), na mesonte te bejme Istiharen per gjithe çeshtjet/punet tona, ashtu siç na mesonte suret e Kuranit. Ai (profeti) na thoshte: 'Nese ndonjeri prej jush mendon te beje diçka, le te fale dy rekate namaz (jo prej namazit farz) dhe te thoje (pas namazit) duane e Istihares..."

Pra, Namazi i Istihares eshte ai namaz ne te cilen ne myslimanet pyesim Allahun e gjitheditur dhe qe i ka shkruar tashme ceshtjet tona, se cilen rruge duhet te marrim. Per te falur namazin e Istihares, njeriu duhet te fale dy rekate namaz (jo-farz), dmth ato mund te jene dy rekate sunet ose nafile dhe mund te falet ne çdo kohe te dites apo nates. Si i tille mund te sherbeje edhe nje namaz sunnet i ndonje vakti, por duke i vene si nijet pervec namazit te synetit edhe nijetin e Istihares.
Per shembull, le ta zeme se do te falesh namazin e sabahut (synetin), atehere ver ne zemren tende si nijet " Une po fal synetin e sabahut dhe njekohesisht edhe namazin e istihares". Ne kete namaz, pasi ke falur dy rekate te zakonshem me Fatihane, nje sure dhe te gjitha te tjerat sipas rregullit, ulu ne uljen e fundit tek "Etehijatu..." ,thuaj ato qe thua zakonisht dhe pasi te japesh selam dhe te besh pak dhikr pas selamit si psh. estagfirullah, estagfirullah, estagfirullah, Subhanallahi uel hamdulilahi ue la ilahe ilallah uallahu ekber, etj. thuaj kete dua , qe quhet "Duaja e istihares" (ne qofte se nuk e dime permendesh, por desherojme te falim kete namaz, atehere mund ta mbajme copen e letres me duane te shkruar afer vetes dhe pastaj, pas selamit, ta marrim letren ne gjunje dhe ta lexojme duane.

DUAJA E ISTIHARES (Arabisht)

"Allahumme in-ni estekhiruke bi ilmike. Ue estakdiruke bi kudretike, ue es'eluke min fadlikel-adhim.
Fe inneke takdiru ue la akdiru, ue ta'lemu ue la a'ëlemu, ue ente 'allamul - gujub.
Allahumme, in kunte ta'ëlamu enne hadheI emru (emerton ketu nevojen tende) hairun li fi dini ue ma'ashi ue akibeti emri ue 'axhilihi ue axhilihi fakdirhu li ue jes-sirhu li thumme barik li fihi.
Ue in kunte ta'ëlemu en-ne hadhel emru sherrun li fi dini ue me'ashi ue akibeti amri ue 'axhilihi ue axhilihi fasrifhu anni uesrifni anhu uakdir li al-hajre haithu kana thum-ma ardini bihi"

DUAJA E ISTIHARES (Shqip)

" O Zot, me diturine Tende kerkoj hajrin! Kerkoj ndihme prej fuqise Sate, kerkoj prej te mirave te Tua te shumta, sepse Ti je
i gjithefuqishem, e une jam i dobet, Ti di cdo gje e une nuk di, Ti je Ai qe i di te fshehtat.
O Zot, nese kjo pune e imja (emeron ketu deshiren, hallin, etj) eshte hajr per fene dhe jeten time, per kohen e tashme dhe te ardhmen, bej te mundshme qe te realizohet, lehteso dhe beko.
E nese kjo pune eshte e demshme per fene dhe jeten time , per te tashmen dhe te ardhmen dhe per ne ahiret, largoje prej meje dhe me largo mua nga ajo, me percakto hajrin kudo qofte, pastaj me bej te kenaqur me te."

Pergjigja e lutjes se ketij namazi mund te vije ne menyra te ndryshme, si psh. dikush (mysliman) te keshillon me nje keshille te çmuar ne lidhje me çeshtjen tende, ne enderr ndoshta, apo ne zemer ndihesh e frymezuar dhe e qete ne vendimin tend dhe se kjo eshte rruga e drejte dhe qe do Allahu.

Pejgamberi a.s. ua mesonte as'habeve duane e istihares siç ua mesonte suret e Kuranit dhe i porosiste qe ta bejne praktike per cdo pune te rendesishme. Thoshte : "Kur ndokush prej jush deshiron te vendose per ndonje pune te rendesishme, le t'i fale dy rekate namaz e pastaj te thote: ....dhe u thoshte duane e istihares.
Rastet per te cilat perdoret duaja e Istihares jane ta panumerta, si psh para se te niseni ne ndonje udhetim, para se te vendosni per martese, per fushen e studimeve qe duhet te ndjeke, etj, dmth ne çdo situate qe ke te besh me pasiguri dhe duhet te marresh vendim.

Dhe se fundi theksojme se eshte e rendesishme te kesh besim dhe te mbeshtetesh tek Allahu:
"... e kur të vendosësh, atëherë mbështetu në Allahun, se Allahu i do ata që i mbështeten (Atij)."

(Sure Ali Imran, 3:159)

ISLAM-ISTOG

ιѕℓαм-ιѕтσg.тк